طاهر علی محمدی - استاد، دانشکده الهیات، دانشگاه ایلام، ایران
ریحانه حسن پور - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات دانشگاه ایلام، ایران
بهمن حسن پور - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات دانشگاه ایلام، ایران

معامله غرری ، معامله است که همراه با خطر بوده و متعاملین در زمان انجام آن ، توان تشخیص سودمند بودن معامله یا زیانبار بودن آن را ندارند و برای یکی از دو طرف زیان مالی به دنبال دشته باشد . بیع غرری به اجماع فقها و بر اساس روایات اسلامی، از جمله حدیث مشهرو «نهی رسول الله ... عن بیع الغرر » باطل است. سوالی کهدر اینجا خودنمایی می کند این است که آیا قلمرو غرر محدود به بیع است یا شامل سایر معاملات (اجاره، مساقات، مزارعه و ... ) نیز می شود؟ در این پژوهش که به روش توصیفی تحلیل انجام شده چنین به دست آمده که مطابق فقه امامیه و قانون مدنی ایران، غرر مخصوص عقد بیع نیست و در سایر عقود معاوضه ای، مانند ، مزارعه ، اجاره ،سلم و نظایر آن یز جاری است ، ولی در عقود تبرعی مانند هبه و وصیت به دلیل آنکه هدف از آنها احسان و نیکی است نه معامله و مغلنه ، حکم غرری جاری نیست ، ضمن آنکه در عقودی مانند نکاح ، کفالت و وکالت نیز با توجه به طبیعت خاص آنها و اینکه مقصود اصلی از آنها معاوضه نیست ، غرر وجود ندارد .

غرر، معامله، بیع ، اجاره، مزارعه