سعید غفارپورجهرمی - کارشناس ارشد خاک و پی دانشگاه صنعتی امیرکبیر تهران

وجود اصطکاک منفی بر شمعها یکی از پدیده هایی است که همیشه بر شمعها وجود دارد . این پدیده خصوصا در شمعهای اتکایی قرار گرفته در یک توده خاک تحکیمی که بر آن سرباری اعمال شده، نمود بیشتری پیدا می کند . وجود این پدیده در بسیاری موارد باعث اعمال نیرویی بسیار بزرگ بر شمع شده بطوری که ممکن است بر بارهای طراحی اثر گذاشته و باعث گسیختگی سازه ای شمع و یا نشستهای ب یش از حد آن شود، لذا باید به دنبال راه حلی برای کاهش این نیرو باشیم . راههای متعددی تا کنون برای کاهش اثر این نیرو ارائه شده است که یکی از رایجترین این روشها استفاده از پوشش های قیری می باشد . وجود پوشش قیری بر جداره شمع باعث می شود که عملا تماس مستقیم بین خاک و شمع از بین رفته و قیر به عنوان یک عامل کاهش دهنده اصطحکاک باشد. انتخاب نوع قیر با توجه به معیارهای گوناگونی صورت می گیرد تا قیر انتخابی، بیشترین کارآیی را داشته باشد . در این مقاله روش طراحی و انتخاب قیر مناسب توصیف شده و دستورالعمل هایی نیز برای اجرا ی آن بر شمعها پیش ساخته بتنی ،فلزی ارائه شود. استفاده از پوشش قیری در برخی موارد توانسته است تا بیش از 90 درصد نیروی اصطکاک منفی را کاهش دهد و به تبع آن ظرفیت باربری شمع را بهبود دهد که می تواند بعنوان یک روش کاملا اقتصادی و ارزان و با کارآیی بالامورد استفاده قرار گیرد . این روش هم اکنون در بسیاری از کشورها مورد استفاده قرار می گیرد ولی در کشور ما متاسفانه بعلت دانش کم در این باره کمتر مورد استفاده قرار گرفته است.