ژاله کمالی زاد - دانشجوی دکترای باستان شناسی گرایش اسلامی، دانشگاه تهران

گستردگی جهان اسلام از غرب قاره آفریقا تا آسیای مرکزی و گستردگی زمانی آن با حدود یک هزاره و نیم قدمت، در کنار عظمت تاریخ تمدن اسلامی در ابعاد گوناگون علمی، فرهنگی، هنری، موقعیت ممتازی به دوران اسلامی بخشیده و اهمیت و ارزش مطالعات باستان شناسی دوران اسلامی را دوچندان میسازد. با این حال، از همان ابتدا وجود حوزه های مشترک میان باستان شناسی دوران اسلامی با رشته هایی همچون تاریخ، معماری، تاریخ هنر ،سکه شناسی، از یک سو و گره خوردن آن با عتیقه جوئی و آثار منقول دوران اسلامی و بالاخص مطالعات شرق شناسی از سوی دیگر، ظهور و گسترش این رشته را نسبت به سایر گرایشات باستان شناسی با تاخیر و اشکالات متعدد مواجه ساخت. در نوشتار حاضر کوشش شده است تا با نگاهی به تاریخچه مطالعات و پژوهش های باستان شناسی دوره اسلامی و بررسی سیر تحولات این حوزه تحقیق، جریان ها و مشرب هایی که در شکل گیری و ایجاد باستان دوره اسلامی موثر بوده و در نهایت منجر به ظهور این رشته به عنوان یک زمینه مستقل از تحقیق شدند، مورد بحث بررسی و واکاوی قرار گیرند. همچنین معضلات و مشکلات و نقائص کنونی باستان شناسی دوران اسلامی بررسی شوند.

باستان شناسی دوره اسلامی، شرق شناسی،تاریخ هنر، معماری