محمدعلی اکرمی - دانشیاربخش گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز؛
مسلم بهمنش - دانش آموختهی کارشناسی ارشد بخش گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز

لازمه حفظ تنوع زیستی، حفاظت از اکوسیستم های سالم و توانمند می باشد. بدین منظور لازم است تا از گروه های شاخص، جهت نظارت بر سلامتی اکوسیستم ها استفاده شود. بندپایان ریز خاک و به ویژه کنه های زیر راسته نهان استیگمایان (Acari: Oribatida)، از مناسب ترین گروه هایی هستند که می توان به عنوان شاخص زیستی از آنها استفاده کرد. این کنه ها به دلایل مختلف نسبت به مسمومیت های ایجاد شده توسط عوامل آلاینده با دوام نظیر فلزات سنگین، بسیار آسیب پذیر هستند. به منظور ارزیابی کنه های این زیر راسته به عنوان شاخص های زیستی سنجش آلودگی خاک به فلزات سنگین، از خاک دو منطقه در شهرستان شیراز (زرقان و باجگاه) نمونه برداری هایی در سال 1389 صورت گرفت. از میان اریباتیدهای موجود در خاک، کنه Tectocepheus velatus به عنوان شاخص زیستی انتخاب شد و غلظت عناصر مس و کادمیوم در هر یک از نمونه های خاک و نیز در بدن این کنه اندازه گیری شد. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که در هر دو منطقه مورد آزمایش، بین غلظت مس در خاک و در بدن کنه همبستگی مثبت وجود دارد. همچنین در منطقه زرقان، بین غلظت کادمیوم در خاک و در بدن کنه همبستگی مثبت دیده شد. نتایج حاصل از مقایسه میانگین ها نیز نشان داد غلظت عناصر مس و کادمیوم، در خاک باجگاه بیشتر از منطقه زرقان است، اما اختلاف معنی داری بین غلظت این دو عنصر در خاک دو منطقه وجود ندارد.

کنه های اریباتید، شاخص ریستی، فلزات سنگین، خاک، شیراز