غلامعلی خمر - استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه زابل
مریم عسگری - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری و منطقهای، دانشگاه اصفهان
فرزاد منصورجمشید - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه زابل
بهنام محمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه زابل

اصطلاح حاشیهنشینی در کشورهای در حال توسعه به محلات فقیرنشین اطلاق می شود که در اطراف شهرهای بزرگ به وجود آمده و ساکنین این مناطق به علل گوناگون نتوانسته اند جذب نظام اقتصادی - اجتماعی شهر شده تا از خدمات و امکانات شهر استفاده نمایند. شکل گیری حاشیهنشینی در شهر ایلام به سال 1340 برمی گرددو عمدتاً در محدوده جنوب و جنوب شرق شهر شکل گرفته اند که عمده ترین پیامد آن رواج آسیب های اجتماعی، گسترش شهر در زمین های پست و نامناسب و تخریب ز مین های کشاورزی است. هدف از این پژوهش، بررسی علل حاشیهنشینی در شهر ایلام و ارائه راهکارهای اجرایی برای مقابله با این پدیده است. روش تحقیق در این پژوهش پیمایشی و شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای است جامعه آماری حاشیه نشینان شهر ایلام می باشد که تعداد جمعیت آنها در سال 1385 بالغ بر 32000 نفر بوده و از آن تعداد 367 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شد که جهت دقیق بودن نتایج تعداد 380 نفر درنظر گرفته شد و از طریق پرسشنامه طراحی و اجرا شد. نتایج پژوهش نشان می دهد که: مهاجرت از محیط های روستایی به شهر ایلام مهمترین عامل ایجاد و گسترش حاشیهنشینی است که خود تحت تأثیر دافعههای اقتصادی-اجتماعی محل سکونت قبلی و جاذبههای اقتصادی- اجتماعی محل سکونت جدید است.

حاشیهنشینی، جاذبههای اقتصادی و فرهنگی، دافعهها اقتصادی و فرهنگی، مهاجرت، شهر ایلام