رامین روزه دارمقدم - گروه فیزیک، دانشکده علوم پایه، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد
الهام فرشید - گروه فیزیک، دانشکده علوم پایه، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل
عبدالکاظم انصاری نژاد - پژوهشکده فیزیک ذرات و شتابگرها، پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران

یکی از پرکاربردترین روشها در آنالیز عنصری و شناسایی نمونههای باستانی و قدیمی استفاده از روش آنالیز هستهای پیکسی (گسیل پرتو ایکس با تابش پروتون) است. در این مقاله بدنه و لعاب سفالهای مکشوفه از سه محوطه تاریخی شیخ صفی الدین اردبیلی که از جمله نگار خانههای زیبای معماری ایران در سده هشت تا اوایل قرن دوازده هجری قمری به شمار میرود، مسجد جامع اردبیل و گنبد الله الله از طریق روش پیکسی مورد آنالیز قرار میگیرد. با داشتن اطلاعات دقیق از عناصر موجود در بدنه و لعاب سفالها میتوان برای ترمیم بافتهای تاریخی مذکور، سفالهایی با همان نوع بدنه و لعاب تولید کرد و بدین ترتیب نحوه نگهداری و ترمیم از بافتهای تاریخی بهبود مییابد.

آنالیز هستهای پیکسی، شیخ صفی الدین اردبیلی، مسجد جامع اردبیل، گنبد الله الله