بررسی دیدگاه های ملاصدرا با تأکید بر ابعاد اجتماعی و مدینه فاضله

تحولات شهری و معماری با چنان سرعتی به پیش می رود که در بسیاری از مواقع از خاستگاه اولیه خود فاصله می گیرد. در ایران امروز نیز کالبد شهرها و عملکردهای شهری را به سختی می توان به پیشینه تاریخی و مذهبی آن پیوند داد. در ایران علیرغم سابقه غنی تاریخی و فرهنگی و هویت مذهبی، جوامع شهری دچار بی هویتی و همسانی با بافت های شهری سایر کشورها شده اند. بنابراین فراهم آوردن زمینه های بازگشت به افتخارات تاریخی و مذهبی این سرزمین مهم ترین تدبیری است که می تواند توسط اندیشمندان اتخاذ گردد.گرچه غالباً بازسازی کالبدی شهرها با الگوبرداری از بافت های قدیمی و تاریخی به عنوان یک راهکار مؤثر مورد توجه قرار می گیرد، اما مهم تر از آن بازخوانی و تفکر در اندیشه های اساسی شکل دهنده مفاهیم و مکاتب فکری است که در کالبد متجلی می شود.بنابراین چنانچه بخواهیم از شهرسازی و معماری اسلامی صحبت کنیم، در نخستین گام می بایست اصول و فلسفه آن بازشناسی شود. حکیم ملاصدرای شیرازی یکی از فلاسفه اسلامی است که سهم زیادی در پرورش فلسفه اسلامی داشته است. در این مقاله مروری بر زندگی، باورها و اعتقادات و حکمت متعالیه او نموده و سپس اصول و مبانی نظری صدر المتألهین در مباحث سیاسی و اجتماعی استخراج شده و مدینه فاضله و اجتماع آرمانی او که نمادی از مدینه فاضله اسلامی است معرفی می شود. امید است که بازخوانی این اندیشه ها و پایه های نظری اسلام بتواند راهنما و راهگشای محققین در تدوین اصول و مبانی شهرسازی اسلامی باشد

Keywords:

ملاصدرا , حکمت متعالیه , مدینه فاضله , شهرسازی اسلامی