کارکرد نشانه شناسی در ادراک فضایی خانه های دوره قاجاریه از دیدگاه اومبرتواکو(مطالعه موردی:خانه های قزوین)

ادراک یکی از مباحث مطرح در روانشناسی است که به فرآیندهای ذهنی و روانی مربوط می شود. از عوامل موثر درادراک می توان به فرآیندهای شناختی از قبیل حافظه و تفکر هر فرد اشاره نمود.یکی از مهمترین مولفه های حافظه هر فرد،نمادها و نشانه هایی است که به لحاظ ساختارهای فرهنگی در طول زندگی در ذهن وی شکل می گیرد. پدیده ادراک فرایندی ذهنی است که در طی آن تجارب حسی، معنیدار میشود و از این طریق انسان روابط امور و معانی اشیا را درمییابد. این عمل به اندازهای سریع در ذهن آدمی صورت میگیرد که همزمان با احساس به نظر میرسد.به اعتقاد برخی از صاحبنظران نشانه شناسی نظیر اومبرتواکو نشانه شناسی حوزه ای است که با کل فرهنگ انسانی سروکار دارد به گونه ای که فرهنگ اصلی ترین عامل تولید نشانه ها می باشد.لذا اینطور به نظر می رسد که با یک مطالعه کیفی بتواناز طریق نشانه های فرهنگی به کیفیتی از ادراک محیط دست یافت.هدف اصلی این مقاله آن است که با مطالعه نشانه های فرهنگی مفهوم خانه در معماری گذشته بتواند به الگوهایی جهت ادراک مفهوم سکونت دست پیدا کند.جامعه آماری این تحقیق 3 مورد از خانه های دوره قاجاریه در شهر قزوین می باشد که شامل خانه سید محمود بهشتی ، خانه امینی ها و خانه خطیبی ها است که به بررسی مفهوم ادراک فضای سکونت با رویکرد نشانه شناسی از دیدگاه اومبرتواکو در آنها می پردازیم.روش تحقیق به کارگرفته شده در این پژوهش تاریخی تفسیری واستدلال استنتاجی می باشد و روش جمع آوری اطلاعات، اسنادی و مطالعه میدانی است و ابزار گردآوری اطلاعات کتابخانه ای می باشد و تحلیل این اطلاعات جمع آوری شده از برداشت های میدانی و مطالعات کتابخانه ای درنهایت منجر به نتیجه گیری خواهد شد که مطابق با دیدگاه اومبرتواکو درباره ادراک فضا با رویکرد نشانه شناسی می توان این گونه نتیجه گیری کرد که در هر جامعه ای با هر دیدگاه مذهبی و با هر فرهنگی ،یکسری مولفه های ناشی از فرهنگ و اعتقادات مردمی وجود دارد که همواره در شکل گیری فضاها ،تزئینات ، کارکرد و ... تاثیر به سزایی می گذارند.

Keywords:

نشانه شناسی , ادراک فضایی , خانه , امبرتو اکو