الهه ایرانمنش - کارشناس ارشد معماری
احمد میرزاکوچک خوشنویس - عضو هیئت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری

سنت معماری و شهرسازی ایرانی دارای الگوهای کالبدی متفاوتی است که اگرچه بیان کننده هویت واحد ایرانی اسلامی مردم این سرزمین می باشد، لیکن عواملی همچون خرده فرهنگها و اقلیمهایگوناگون برروی آن تأثیرگذار بوده است. ویژگی های کالبدی شهرسازی در بافت قدیم کرمان در این ارتباط دارای نظم ساختاری خاصی است، زیرا این شهرسازی ضمن حفظ هویت ایرانی اسلامی تا پایان عهد قاجاریه، توانسته است شیوه های نوینی را در انطباق با آغاز عصر تجددخواهی مدرن در شهرسازی ابداع نماید.این مقاله تلاشی برای معرفی گونه بندی های گوناگون در مراکز محلات کرمان و یافتن الگوهایی نوینجهت طراحی در شهرسازی معاصر کرمان است. فرض این است که این نوع مقایسه تطبیقی بین گونهبندی های کالبدی در بافت تاریخی شهر کرمان باعث کشف و استخراج الفبای آن می گردد که در گامبعدی با تبدیل آن به دستورالعملی شکلی بتوان اصولی جهت حفظ هویت معماری و شهرسازی ایرانیاسلامی را به دست می آورد. در این تحقیق ضمن بررسی و تحلیل ساختار کالبدی چند محله از محلات شهر کرمان مشتمل بر: شاهرخ ، ته باغ ، بازار قلعه و شاه عادل ، عناصر و قواعد حاکم بر طراحی محله ها از جمله کالبد، اجزا و موقعیت قرارگیری گونه بندی آنها کشف و ارائه شده است

گونه شناسی ، شهرسازی، محله، کرمان، ساختار کالبدی