فلسفه وجودی نقوش گیاهان در معماری مساجد اسلامی ایرانی

در هنرو معماری ایران زمین، استفاده از نقشمایه های نگارین و آذینی از دیرباز مورد توجه بوده است. این روند در دوره اسلامی چنان تقویت گردیده است که می توان ادعا نمود تزیینات اسلامی، هم پایه سایر اجزاء و نیروهای معماری در انتقال مفاهیم نه تنها سهیم بودهاند بلکه گاه نقش آنها از سایر اجزا پیشی نیز گرفته است. در این میان نقوش طبعیت و گیاهان از جایگاهی ویژه در تزیینات معماری اسلامی برخوردار بوده است. از آنجاکه زبان هنر اسلامی، زبانی نمادین و رمزگونه می باشد، پی بردن به مفاهیم درونی آن مستلزم شناخت فلسفه و حکمت اسلامی دارد. نقوش گیاهان و طبیعت در هنر اسلامی نیز از این مجال مستثنی نبوده و برای شناخت فلسفه وجودی آن نیاز به کشف مفاهیم عرفانی و اسلامی می باشد. باتوجه به موارد ذکر شده، در این پژوهش تلاش گردیده است که با رویکردی توصیفی – تحلیلی فلسفه وجودی نقوش و تزیینات گیاهی مورد تحلیل و واکاوی قرار گیرد. در این راستا ابتدا سایر پژوهشهای انجام شده در این زمینه مورد بررسی قرار گرفته و بدنبال آن انواع اصلی نقوش و تزیینات گیاهی در معماری دوره های مختلف مورد واکاوی قرار می گیرد و بموزات آن چیستی عناصر طبیعت از دید اسلام و سایر فلاسفه مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت جمع بندی مطالب ارائه می شود.

Keywords:

تزیینات اسلامی , نقوش گیاهان , معماری اسلامی , فلسفه وجودی