زینب یوسفی زاده - کارشناس ارشد معماری و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس
فاطمه دلاوری پاریزی - دانشجوی کارشناسی ارشد فلسفه غرب دانشگاه تهران

فرهنگ، ویژهترین جنبهی معرفی یک تمدن است و هنر، نماد اصلی فرهنگ میباشد و معماری، عینیترین و قابل ارزیابیترین مصداق هنر. بنابراین معماری که تلفیقی از تکنیکها، فنون و ظرافتهای مختلف است، نقش بیبدیلی در معرفی فضای فکری، فرهنگی و هنری یک جامعه ایفا میکند و ویژگیهای بارز و حقیقی یک دوران هنری را به نمایش میگذارد. پایبندی و تعلق قلبی هنرمندان دورهی اسلامی به آموزههای دینی، از پررنگ بودن نقش این آموزهها و تعالیم در ساخت ابنیهی این دوره قابل دریافت است، تاجائیکه معماران در طراحی و ساخت به بسیاری از اصول اسلامی در ساخت بناتوجه دارند. علاوه بر آن، بهکارگیری آیات نورانی قرآن مجید در کتیبهها، سازهها و بناهای این دوره نشان از انس و پیوند میان جان هنرمند و این آیات عظیمالشأن دارد. با توجه به عدم تمایز میان هنرهایکاربردی و تزئینی در آثار هنری مسلمین و نقش متفاوت و منحصر به فرد خوشنویسی در ابنیهی ایرانی، معماران و بنایان ایرانی در فضای ایران پس از اسلام، بناهایی با بیشترین کاربرد و زیباترین نما و وجه، ساخته و حکمت هنر را جلوهای دیگر بخشیدهاند. ایشان با ترکیب فنون و تکنیکهای معماری، محاسبات هندسی و طراحی اصولی، نوآوریها و ابداعات شخصی، بهرهگیری از سایر هنرها خصوصاً خوشنویسی، این خانهزاد تمدن اسلامی و همچنین الهام گرفتن از آموزهها و عقاید مؤمنانه و اسلامی نقش وحی را بر بناهای ایرانی تا همیشه، ماندگار ساختهاند.

خوشنویسی، معماری اسلامی، ایران، کتیبه