حسن طلایی - استاد تمام گروه باستانشناسی دانشگاه تهران
مریم شاداب فر - کارشناس ارشد باستانشناسی دانشگاه تهران

زاویهتپه یکی از محوطههای مهم باستانی در شمالمرکزیایران و دشت ساوه میباشد. این محوطه به دلیل موقعیت جغرافیایی و استراتژیک ویژهاش، به نظر میآید در روابط موجود در منطقه در دوران مفرغاز جایگاه ویژهای برخوردار بوده است.بررسی و تحلیل چگونگی این تاثیرو تاثرات براساس دادههای باستانشناسی از جمله سفال مشخص میگردد و لزوم پژوهشی مستقل در این زمینه را طلب مینماید. در همین راستا نقوش سفالهای قرمز با پوشش غلیظ آلویی رنگ به عنوان گونهای مطرح درمجموعه سفالهای حاصلاز بررسی سطحی باستانشناسی در زاویهتپه، واقع در جنوبشرقی روستای صدرآباد از توابع شهر زاویه و بخش زرند شهرستان ساوهدر استان مرکزی طلایی 6831 ،با هدف یکتاریخگذاری نسبی و مشخص نمودن روابط فرهنگی این محوطه با مناطق همجواردر این پژوهش مورد مطالعه قرار گرفت. سفالهای حاصل از این بررسی سطحی بر حسب متغیر رنگ، در گونههای متنوع قرمز، خاکستری و نخودی قابل طبقهبندی هستند. براساس مطالعات آماری گونه قرمزبه عنوان گونه مورد مطالعه در پژوهش حاضر با دو زیرگونه ساده و منقوش بیشترین فراوانی را در این مجموعه به خود اختصاص میدهد و از زوایای گوناگون از جمله نقوش روی آن، قابل بررسی و مطالعه است. در این پژوهش در نیل به هدف ذکر شده ابتدا به معرفی این گونه پرداخته، سپس نقوش اجرا شده بر روی آنها طبقهبندی شد. در مرحله بعد به منظور ارائه گاهنگاری نسبی و درکی کاملتر از برهمکنشهای فرهنگی، مقایسهای میان این نقوش و نقوش یافتههای سفالی محوطههای منطقه صورت گرفت. براساس مطالعه مذکور، به نظر میرسد که این گونه سفالی متعلق به نیمه اول هزاره 2ق.م دوران مفرغ متاخر باشد. علاوه بر این حاصل این پژوهش نشان از این مهم دارد که سفالهای این محوطه در عین دارا بودن ویژگیهای کاملا مشخص محلی، حاوی نشانههایی دال بر ارتباط فرهنگی تنگاتنگی با منطقه سگزآباد هستند.

زاویهتپه، سفال، نقش، مفرغمتاخر، محدوده فرهنگی، شمالمرکزیایران