علی محمد ناصری - مدرس گروه کارشناسی ارشد معماری خرم آباد
حسین خوشناموند - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم آباد
پویا آذادبخت - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم آباد

یکی از مهمترین مقولات در برنامه ریزی شهری، مکان یابی مناسب برای استقرار خدمات و کاربری های شهری است. این به آن معنا است که فعالیت های مختلف شهری نیازمند فضای خود می باشند و امکان استقرار آنها در هر ناحیه شهری وجود ندارد. این امر از طریق در نظر گرفتن ویژگی های کاربری ها و نحوه ارتباط آنها با سایر کاربری های شهری امکان پذیر است. از جمله کاربری های مهم شهری، پایانه های مسافربری برون و درون شهری هستند. به دلیل افزایش جمعیت و حجم تردد در شهرها و در نتیجه گستردگی آنها شرایط سنتی حاکم بر استقرار این عملکرد با مشکلات زیاد توام گردیده است. الزامات اقتصادی، اجتماعی، آب و هوایی و ترافیکی و ... از جمله مواردی هستند که بایستی در تعیین مکان مناسب این کاربری در نظر گرفته شوند. در این مقاله تلاش شده با توجه به کارکردهای جدید شهری و اثرات متقابل، الگوی کنونی استقرار پایانه برون شهری در شهر کوهدشت مورد نظر قرار گیرد. برای این کار از لایه های اطلاعاتی استفاده شده است و از هم پوشانی این لایه ها گزینه ها به دست آمد و در ادامه برای تعیین وزن نقاط پیشنهادی و سنجش میزان اثر شاخص های پایه، روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) به کار گرفته شده است. نتیجه حاصله نشان می دهد که مرکز موجود پایانه مسافربری برون شهری از نظر مدل تحلیلی، شرایط مناسب را دارا نمی باشد. ضمن اینکه در تعیین مکان نهایی (گزینه برتر) عواملی نظیر تمایل و میزان سفرهای برون شهری، عوامل طبیعی، دسترسی مناسب به شریان های خروجی اصلی و سازگاری با کاربری های هم جوار بیشترین تاثیر را دارند.

مکان یابی، کاربری های شهری، پایانه مسافربری برون شهری، مدل تحلیلی AHP