حامد شجاع - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم و تحقیقات لرستان
حسن سجادزاده - استادیار دانشگاه علوم و تحقیقات لرستان

تعامل اجتماعی به معنای ایجاد رابطه بین 2 نفر یا بیشتر است که منجر به واکنشی میان انها می شود و ایننوع واکنش برای هر دو نفر شناخته شده است . بنابراین روابط بدون معنا در زمره این تعریف قرارنمیگیرد . البته تعاریف دیگری نیزبرای تعاملات اجتماعی وجود دارد . به عنوان نمونه تعاملات اجتماعی و برقراریارتباط می تواند یک موضوع فیزیکی یک نگاه یک مکالمه و ارتباط بین افراد باشد که خود مستلزم تعریفرویدادها و فعالیت های متناسب و در نتیجه نقش پذیری مردم در فضا و عضویت انها در گروه ها و شبکههای اجتماعی است . میزان موفقیت فضاهای شهری با میزان استفاده از پان فضا و حضور انسان در آنمتناسب است . در واقع معماری و شهرسازی باید به جای افتراق و جدایی در پی افزایش تعاملات اجتماعی وهمبستگی انسان ها باشد . اما آنچه امروزه در اغلب فضاهای شهری با آن روبرو هستیم کاهش روابط و مشارکتاجتماعی ساکنان در این فضاهاست . در این تحقیق با توجه به پایین بودن سطح تعاملات اجتماعی دراینفضاها (بازارهای سنتی در مقابل مراکز خرید امروزی) به عنوان مساله اصلی تحقیق،سعی شده به دنبال راه حلمناسب برای این مساله از طریق شناسایی و ارزیابی مولفه های مختلف با استفاده از مطالعات میدانی و روشهمبستگی باشیم . طبقه بندی مولفه های کیفی سازنده بازارهای سنتی و مراکز خرید امروزی و استخراجمتغیرها (مولفه های کیفی سازنده بازارهای سنتی چون : کارایی،نفوذپذیری،فرهنگ،امنیت و خوانایی) ارزیابی و ارزشگذاری متغیرهای شخصیت دهنده به مکان های مردمی و تاثیرگذار در تعاملات اجتماعی و در مقیاس محلیهدف اصلی این پژوهش است تا ازاین ظریق بتوان به تقویت و توسعه این فضاها به عنوان مجراها و کانال هایدر برگیرنده مکان ها و جنبه های اجتماعی قوی پرداخت . ازسوی دگیر طراحان محیط همواره با ابعاد مختلفیدر طراحی فضاهای عمومی روبرو هستند و آنچه اهمیت پیدا میکنداینست که از میان انواع مولفه هایتاثیرگذار بر تعاملات اجتماعی در بازارهای سنتی در مقابل مراکز خریدامروزی، کدامیک نقش مهمتری دارد . درواقع این مقاله با یک تحلیل چند متغیره از طریق راهبرد همبستگی و تحلیل مطالعات کمی و از طریق بازدیدهای منظم روزانه و تکمیل 120 پرسشنامه و برداشت های میدانی به آزمون چندین مولفه و ویژگی هایشخصیتی و رفتاری استفاده کنندگان وبازدیدکنندگان میپردازد تا نقش و نحوه تاثیر انواع مولفه هارا روشنسازد،در نهایت نحوه و میزان تاثیرگذاری متغیرهای مختلف را در تعاملات اجتماعی نشان داده تا مورد استفاده طراحان محیط قرار گیرد . در این پژوهش اثبات شد مولفه های فردی تاثیرمستقیم بر تعاملات اجتماعیدارند، ضمن اینکه نقش مولفه های کالبدی و محیط فیزیکی به عنوان بستر شکل گیری ساده وپیچیده اجتماعی رانمی توان نادیده گرفت، بنابراین در اینجا نقش و قابلیت های طراحی محیط کالبدی و کیفیت عملکردی فضا درارتقا تعاملات اجتماعی تایید می شود.

تعاملات اجتماعی، حس مکان کالبدی، بازارهای سنتی، مراکز خرید