مریم جمالی - دانش آموخته کارشناسی ارشد محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان
سهیل سبحان اردکانی - استادیار گروه محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان

ایران در کمربند خشک و نیمه خشک جهان قرار گرفته و 90 درصد آب شیرین مورد نیاز در کشور از منابع آب زیرزمینی تأمین می شود. با توجه به افزایش روزافزون آلودگی و کاهش کیفیت منابع آب زیرزمینی در اثر فعالیت های کشاورزی، صنعتی و توسعه ی شهری، در این پژوهش نسبت به بررسی غلظت کروم در منابع آب زیرزمینی دشت رزن و تهیه نقشه پهنه بندی در طی فصول بهار و تابستان 1391 اقدارم شد. بدین منظور به طور تصادفی از 20 حلقه چاه در سطح دشت، نمونه برداری و پارامترهای pH و دما در محل اندازه گیری شد. غلظت عناصر در نمونه ها بعد از طی مراحل آماده سازی آزمایشگاهی توسط دستگاه نشر اتمی قرائت شد. میانگین غلظت عنصر کروم نمونه ها در فصل بهار به ترتیب برابر با 0/044±0/005 و در تابستان 0/046±0/006 قسمت در میلیارد بود. نتایج مقایسه میانگین غلظت عنصر مورد مطالعه با رهنمود WHO بیانگر آن است که میانگین غلظت این عنصر کم تر از استاندارد می باشد. نتایج مقایسه تغییرات میانگین غلظت کروم بین دو فصل، بیانگر فقدان اخلاف معنی دار است (P>0/05). همچنین نتایج تعیین همبستگی بین pH و دمای آب با میانگین غلظت تجمع یافته این عنصر در نمونه ها بیانگر عدم همبستگی بین پارامترها با غلظت تجمع یافته کروم است. می توان اذعان نمود گرچه در حال حاضر منابع آب زیرزمینی دشت رزن در معرض آلودگی بیش از حد مجاز به فلز سنگین کروم نیست، اما استفاده بی رویه و بلند مدت از نهاده های کشاورزی و همچنین استقرار صنایع آلاینده می تواند ضمن تهدید منابع آب زیرزمینی این منطقه، تبعات غیر قابل جبرانی را نیز به دنبال داشته باشد.

فلز سنگین، منابع آب زیرزمینی، نقشه پهنه بندی، دشت رزن