هیوا علیمزاده - دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر
زینب خنیفر - دانش آموخته دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر

محدودیت منابع آب در کشورهای واقع در مناطق خشک و نیمه خشک، یکی از مهمترین معضلات موجود در بخش کشاورزی است. از این رو استفاده از منابع آبی غیر متعارف (از جمله پساب تصفیه خانه ها) در این کشور روز به روز از اهمیت بیشتری برخوردار می شود. کاربرد پساب به عنوان یک منبع دائمی آب در کشاورزی علاوه بر تأمین بخشی از نیازهای آبی این بخش، باعث صرفه جویی و دوام منابع آبی موجود نیز می گردد. علاوه بر این وجود عناصر غذایی گیاهی در پساب تصفیه خانه ها، مصرف کودهای شیمیایی و بالطبع اثرات زیست محیطی استفاده از آنها را کاهش می دهد. به کار گیری پساب در کشاورزی اگرچه با فواید زیادی توأم است ولی چنانچه این امر بدون برنامه ریزی دقیق و اعمال مدیریت و نظارت صحیح انجام پذیرد، می تواند اثرات اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی حاد و متعددی را درپی داشته باشد که از آن جمله می توان به عدم پذیرش از سوی مردم، عدم وجود بازار مناسب برای عضه محصولات تولیدی، شور شدن خاک به خصوص در مناطق خشک و نیمه خسک، تجمع عناصر سنگین و سایر عناصر سمی در خاک و گیاهان، آلودگی منابع آب سطحی و زیرزمینی و از همه مهمتر شیوع بیماری های مختلف، اشاره نمود. مقاله حاضر که بر اساس نتایج تحقیقات مختلف صورت گرفته در نقاط مختلف دنیا تدوین شده است، موضوعات فوق را مورد ارزایابی و تحلیل قرار داده و راهکارهای مناسبی را در جهت کاهش اینگونه مسائل ارائه می دهد.

فاضلاب، آلودگی خاک، عناصر سنگین، آلودگی، پساب صنعتی