امجد ملکی
مریم حشمتی مقدم

طی چند سال اخیر فعالیت های معدنکاوی به میزان چشمگیری افزایش داشته است که با توجه به آن فضای عملیاتی معادن و به تبعیت از آن وسعت زمین های تحت تأثیر این فعالیت ها نیز روز به روز در حال افزایش می باشد. باطله ها، زهاب ها و پساب های معادن یکی از مهمترین منابع آلوده کننده محیط زیست محسوب می شوند. باطله ها، توده های غیر همگنی از مواد هستند که ترکیب آنها بسته به منبع و زمان، بسیار متغیر و متنوع است. تأثیرات حاصل از فعالیت های معدنکاوی می تواند باعث دگرگونی محیط پیرامون شده و خسارات (جانی و مالی) زیادی را سبب گردد. باطله ها و زهاب ها تخریب گسترده منابع طبیعی، تخریب اراضی کشاورزی و تغییر کاربری را به دنبال داشته و حتی در برخی موارد، در مناطقی که توان گردشگری بالایی دارند لطمات جبران ناپذیری برجای گذاشته اند، که در اقتصاد آنها نیز بی تدثیر نبوده است. زهاب ها و باطله های معدنی از عوامل اصلی آلوده کننده آب، خاک و گیاهان می باشند، در این تحقیق با استفاده از روش کتابخانه ای و اسنادی به ارزیابی اثرات مستقیم زیست محیطی باطله ها و زهاب های معادن در این سه حوضه و همچنین اثرات غیر مستقیم آنها پرداخته شده است. از آن جایی که زهاب های معادن افزایش میزان اسیدیته و انباشت فلزات سنگین، شبه فلزات و سولفات در زون های هوازده در زیر لایه های باطله های معدنی را در پی دارند که متحرک و قابل دسترسی بودهف و با ورود به زنجیره غذایی بدلیل سمیت بالا برای انسان و سایر موجودات بسیار خطرناک می باشند، بنابراین راهکارهای مقابله و یا کاهش این آلودگی ها در هر سه حوضه بصورت تفکیک شده ارائه گردیده است.

زهاب، باطله، معدن، آلودگی زیست محیطی، AMD