نونا کریمی - دانشکده محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دماوند، ایران (مسئول مکاتبات)
شهرزاد خرم نژادیان - دانشکده محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دماوند، ایران

تولید ترکیبات آلی شیمیایی بعد از جنگ جهانی دوم در دنیا به میزان قابل توجهی افزایش یافت. ترکیبات موجود شامل انواع مواد سوختنی، پلاستیک ها، نرم کننده ها، فیبرها، الاستومرها، حلالها، شوینده ها، رنگها، مواد ضد آفت، افزودنی های غذایی و داروها می باشند که از بین آنها شوینده ها و م واد آفت کش از اهمیت ویزه ای برخوردارند. از منابع مهم آلاینده ی محیط زیست وارد شدن انواع و اقسام مواد شیمیایی از جمله سموم دفع آفات بوده که سبب بروز پیچیدگی های بی شماری شده است. اورگانوفسفاتها به سرعت از طریق پوست، ششها، ناحیه معده و روده جذب می شوند. بنابراین حتی با رعایت کامل موازین بهداشتی این مواد بر شخصی که آن را بکار می برد اثر می کنند. افرادی که مدت زمان طولانی در تماس با اورگانوفسفاتها بوده اند به ناراحتی هایی مانند اختلال حواس، لکنت زبان، گرفتگی ترکیبات در اثر تماس مداوم با انسان باعث بروز ناراحتی هایی مانند تهوع و استفراغ، اختلال دید و در حالت شدید رعشه و تشنج می گردند. این آفت کش ها نیز اغلب در محیط از پایداری کمتری نسبت به اورگانوکلرین ها برخوردار هستند. بررسی ها نشان داده است که سموم ارگانوفسفره موجب تغییراتی در بدن ماهی می شوند که باعث کاهش فعالیت بافت خون ساز اولیه و در نتیجه آن موجب کم خونی در ماهی می شود. محققین کاهش معنی دار تعداد گلبول های سفید و لنفوپنی، کاهش درصد و تعداد کل لنفوسیت ها و گرانوله شدن گلبول های سفید و افزایش نوتروفیل را از عوارض قرار گرفتن بچه ماهیان در معرض سم دیازینون دانسته اند. این مقاله مروری بر اثرات دیازینون بر ماهی قزل آلا دارد.

سموم دفع افات نباتی، سموم ارگانوفسفره، شاخص های کیفی آب، ماهی قزل آلا