محمدحسین قلی زاده - استادیار اقلیم شناسی دانشگاه کردستان
هما محمودی - دانشجوی کارشناسی ارشد، آب و هواشناسی، دانشگاه کردستان
مریم فتاحی - کارشناسی ارشد ترویج و آموزش کشاورزی

در دهه های اخیر رشد شهرها و صنعتی شدن آنها باعث شده مصرف انرژی فسیلی بالا رود و انرژی گرمایی آزاد و آلودگی شهرها بیشتر شود و همچنین منجر به تغییرات دما و سایر پارامترهای هواشناختی شود و در نهایت جزیره گرمایی شهر را ایجاد کند. در این پژوهش تغییرات ناشی از شهرنشینی روی اقلیم محلی شهر ایلام و ایوان مورد مقایسه قرار گرفت. بدین منظور ابتدا داده های شهر ایلام در طی دوره زمانی (2005-1990) و داده های شهر ایوان (2005-1999)جمع آوری شد. سپس با استفاده از نرم افزار متلب از داده های دمایی (کمینه و بیشینه)، میانگیری شد و روند دمای هر یک از ماه ها در دوره آماری مورد مطالعه مشخص شد. در مرحله بعد گراف روند دمایی (کمینه و پیشینه) در مناطق مورد مطالعه ترسیم شد. همچنین نمودار جهت و سرعت باد هر یک از مناطق مورد مطالعه با استفاده از نرم افزار ویندوز ترسیم شد. همچنین موقعیت منطقه مورد مطالعه با استفاده از نرم افزار سرفر ترسیم شد. در نهایت وضعیت ساختار فضایی- زمانی جزیره گرمایی در هر یک از شهرها مشخص و با هم مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها در مناطق مورد مطالعه نشان داد روند وضعیت دمایی در سطح شهر ایلام نسبت به ایوان نزدیک به 1 درجه بیشتر شده است. این اختلاف بیانگر آثار شهرنشینی از جمله آزاد شدن گرمای مصنوعی و افزایش آلودگی ها در سطح شهر و در نتیجه ایجاد جزیره گرمایی و تغییرات اقلیم محلی در سطح شهر ایلام است. علاوه بر آن جهت باد در ایستگاه ایوان و ایلام جنوبی است که باید در مکان گزینی صنایع به جهت آن توجه کرد.

جزیزه گرمایی، تحلیل فضایی- زمانی، تغییرات دما، ایلام، ایوان