تکتم شهریاری
غلامرضا نبی بیدهندی
تورج نصرآبادی
زهرا مزینانی

دی اکسین وفوران ترکیبات شیمیایی پایداروسمی هستند که به میزان وسیعی پخش شده ودربافت چربی موجودات زنده ذخیره می گردند ومنجربه عوارض واختلالات بسیاری می شوند . این ترکیبات می توانند ازطریق فرآیندهای طبیعی ازقبیل آتش سوزی جنگلها وآتشفشانها ویا دراثرفعالیتهای حاصل ازسوزاندن گسترده زایدات شهری وپزشکی،کوره های سیمان،تولیدات آهن وفولاد و . . . حاصل گردند . یکی ازعواملی که سبب تولید این آلاینده ها می گردد،کوره های سیمان است . سیمان با آسیاب نمودن مواد خامی ازقبیل سنگ،آهک،آلومینا وسیلیسی که به صورت خاک رس ویا سنگهای رسی وجود دارد ومخلوط نمودن آنها با نسبتهای معین وحرارت دادن آنها به دست می آید . سیمان با دوروش خشک وترتولید می گردد . درروش خشک مواد به صورت پودردرآمده وبا نسبت مشخص ترکیب شده وبه کوره ارسال می گردند . درروش ترمواد خام به صورت دوغاب با هم ترکیب شده وجهت پخت به کوره فرستاده می شوند . دراین تحقیق به بررسی آلاینده های حاصل ازتولید سیمان وکلینکردرسطح کشورایران درسال 1385 با توجه به سه حالت : کوره های تربا دمای بیش از 300 °C ،کوره های تربا دمای بین 200 °C تا 300 °C ،کوره های تربا دمای کمتراز 200 °C وهمچنین کوره های خشک پرداخته شده است . لازم به ذکراست که هرکدام ازاین روشها یک میزان آلاینده برحسب میکروگرم به ازای یک تن تولید سیمان درهوا منتشرمی سازند . با توجه به این که آلاینده های شیمیایی پایداربرای انسان بسیارخطرناک بوده وبه میزان وسیعی درهوا گسترش می یابند،با بررسی های به عمل آمده روشی که درآن ازکوره های تربا دمای کمتراز 200 °C و کوره های خشک استفاده شده کمترین آلاینده را به هوا منتشرمی سازد . همچنین استفاده ازسوختهای ثانویه به عنوان مثال لاستیک چرخ به جای سوختهای اصلی ازقبیل مازوت می تواند مشکلات زیست محیطی حاصل ازسوخت کارخانه های سیمان را مرتفع سازد .

آلاینده – دی اکسین وفوران – کارخانه سیمان