ناهید مشائی - استادیار گروه معارف دانشگاه فردوسی مشهد
اکرم شاهد - دانشجوی کارشناسی ارشد مشاوره خانواده دانشگاه آزاد قوچان

یکی از روش های تربیت نفس، در حوزه ی تعلیم و تربیت، مساله خود کنترلی است. امری که امروزه مورد توجه متصدیان امور تربیت قرار گرفته و در آموزه های دینی از آن به تقوا تعبیر شدهاست. دانش روان شناسی به طور ویژه نقش تربیتی خود کنترلی را در سنین اولیه کودکی مورد توجه قرار داده است. این مقاله به شناسایی و بررسی عوامل ضعف خودکنترلی از دیدگاه آموزه های دینی میپردازد. از یافتههای این پژوهش تقسیم عوامل ضعف خودکنترلی به بیرونی و درونی است. در آموزههای دینی بر عواملی مانند وابستگی به زینت و زندگی دنیا و وسوسه شیطان، به مثابهی عوامل بیرونی ضعف خود کنترلی در انسان، تأکید شده است. همچنین پیروی از هوای نفس و غفلت از خود از عوامل درونی هستند که برای زدودن این عوامل نیز باید به تقویت اراده پرداخت. تحکیم باورهای اعتقادی و عبادات جوارحی راهکارهای اصلی تقویت اراده به شمار می آیند. این پژوهش از روش اسنادی، مبتنی بر توصیف و تحلیل آیات قرآن کریم، درباره خودکنترلی سود جسته است و برآن است که مهم ترین مساله در تربیت جنسی، تقویت خود کنترلی از سنین اولیه ی کودکی و در دوره ی قبل از دبستان است.

خودکنترلی، تقوا، اراده، باورهای دینی، عبادات