مهدی نصیری تبریزی - مجتمع آموزش عالی شیروان
علیرضا دادخواه - مجتمع آموزش عالی شیروان
علی اکبر مویدی - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
محمد خیرخواه - مجتمع آموزش عالی شیروان

به منظور ارزیابی ارقام مختلف گندم نان و دوروم و کشت ارقامی با تیپ رشد مناسب در جهت افزایش عملکرد و بهبود رشد و نمو گیاه در شرایط کشت تأخیری آزمایشی بصورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی واقع در شهرستان مشهد در سال زراعی 1392-1391 به اجرا در آمد. فاکتور اصلی شامل تاریخ کاشت مطلوب (اول آبان) و تاریخ های کاشت تأخیری (پانزدهم آذر، اول اسفند، دهم اسفند، بیستم اسفند) و فاکتور فرعی شامل رقم گندم نان (بهار، پیشگام، پیشتاز، میهن، فلات و کریم) و دو رقم گندم دوروم (دنا و دهدشت) بودند. بر اساس نتایج تجزیه واریانس، اثر تاریخ کاشت و رقم و اثر متقابل آنها بر عملکرد دانه، شاخص برداشت و وزن هزار دانه معنی دار شد. تاریخ های کاشت تأخیری سبب کاهش عملکرد دانه، شاخص برداشت و وزن هزار دانه گردید. رقم گندم دهدشت با میانگین عملکرد دانه 4/4 تن در هکتار و ارقام پیشتاز، فلات، کریم و دنا با میانگین عملکرد 4/3 تن در هکتار در تاریخ های مختلف کاشت برای کاشت در تاریخ کاشت مطلوب و تاریخ های کاشت تأخیری مناسب بودند ضمن این که این ارقام از لحاظ آماری با هم اختلاف معنی داری نداشتند. عملکرد دانه بالا آنها بیشتر ناشی از بالا بودن وزن هزار دانه و شاخص برداشت بود.

تاریخ کاشت، رقم، صفات زراعی، گندم