عبدالله جوانمرد - استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه
حمدالله اسکندری - استادیار گروه کشاورزی دانشگاه پیام نور

به منظور بررسی اثرات کشت مخلوط جو رقم آبیدر با نخود علوفه ای (Pisum sativum) بر عملکرد و کیفیت علوفه، آزمایشی در سال زراعی 1393 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 16 تیمار و سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه اجرا شد. تیمار های مورد بررسی ترکیبی از میزان بذر نخودعلوفه ای (100، 150، 200، 250 و 300 دانه در متر مربع) و چهار نسبت بذر (0: 100، 75: 25، 50، 50 و 100: 0) در کشت مخلوط با جو بود. نتایج حاصل از تجزیه داده ها نشان داد که عملکرد خشک جو در کشت مخلوط با نخودعلوفه ای افزایش مییابد. میزان افزایش علوفه خشک جو درکشت مخلوط در مقایسه با کشت خالص جو 12/2 درصد بود. همچنین، عملکرد علوفه خشک نخود در کشت مخلوط نسبت به کشت خالص آنها افزایش داشت. در مجموع عملکردکل علوفه بر اثر مخلوط جو با نخودعلوفه ای افزایش معنی داری را در مقایسه با کشت خالص نشان داد. بیشترین عملکرد کل علوفه در کشت مخلوط 50 درصد نخود علوفه ای + 50 درصد جو و در تراکم نخود 100 دانه در متر مربع به دست آمد. بررسی شاخص های کیفی علوفه نشان داد که درصد خاکستر و میزان پروتئین خام جو در کشت مخلوط افزایش مییابد. بنابراین، جو در کشت مخلوط با نخود علوفه ای دارای CP بالاتر و در نتیجه عملکرد پروتئین بالاتر نسبت به کشت خالص آن بود. میزان NDF (دیواره سلولی) درکشت خالص جو بیشتر از کشت مخلوط بود. همچنین میزان فسفر در کشت مخلوط نسبت به کشت خالص افزایش یافت. نسبت برابری زمین در اغلب ترکیب های کشت مخلوط بیشتر از یک بود. بیشترین LER یا نسبت برابری زمین (1/15) در تیمار 50 درصد جو+ 50 درصد نخود و تراکم نخود 100 دانه در متر مربع به دست آمد. بنابراین برای افزایش عملکرد علوفه و بهبود کیفیت آن کشت مخلوط جو با نخود علوفه ای میتواند گزینه مناسبی در راستای رسیدن به اهداف کشاوزی پایدار باشد.

پروتئین خام، عملکرد خشک علوفه، فسفر، نسبت برابری زمین