وحید شهابی نژاد - عضو هیئت علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان
مرتضی یعقوبی - دانشجوی دکتری دانشگاه سیستان و بلوچستان

جنوب غرب ایران در طی سالیان اخیر به طور مکرر تحت تاثیر گرد و غبار بیش از حد استاندارد جهانی قرار گرفته است. در بخش کشاورزی، بازده بسیاری از محصولات تحت تاثیر این پدیده جوی قرار دارد. یکی از محصولات مهم استان خوزستان نیشکر است. این محصول حساسیت بالایی نسبت به گرد و غبار دارد. این مطالعه تاثیر توفان های گرد و غباری بر میزان بازده نیشکر را بررسی میکند. دوره زمانی این مطالعه داده های ماهانه از سال 1962 تا 2012 میباشد. ابتدا با استفاده از مدلسازی خطی میانگین متحرک خود رگرسیون انباشته (ARIMA) و سیستم غیر خطی استنتاج عصبی -فازی (ANFIS)، تعداد روزهای گرد و غباری برای دو سال 2013 و 2014 پیشبینی و مقایسه گردید. شاخص های اندازه گیری خطا نشان از برتری مدل ANFIS دارد. نتایج نشان میدهند تعداد روزهای گرد و غبار پیش رو، بیش از حد بحرانی و استاندارد جهانی خواهد بود. در ادامه، میزان حساسیت نیشکر نسبت به گرد و غبار تحلیل گردید. ضریب آماره پیرسون نشان داد ارتباط بین سال های گرد و غبار در شهرستان اهواز و میزان محصول نیشکر منفی است و افزایش توفان های گرد و خاک موجب کاهش بازده این محصول خواهد گردید.

اریما، اهواز، انفیس، گرد و غبار، نیشکر