کاهش میزان پدیده شیشه ای شدن در کشت این ویتروی میخک (Dianthus caryophyllus L) با تغییر در ترکیبات محیط کشت

غالبا ریزازدیادی میخک (Dianthus caryophyllus L) در محیط کشت های جامد صورت می گیرد و یکی از محیط کشت های مرسوم تجاری که می تواند کاربردهای زیادی در تولید تجاری میخک داشته باشد، محیط کشت MS می باشد. با این وجود بیشترین گزارش در ارتباط با پدیده شیشه ای شدن، در این محیط کشت گزارش شده است. زیرا این محیط کشت حاوی درصد بالایی از نیترات آمونیوم می باشد. از سوی دیگر با تغییر در نسبت آمونیوم به نیترات و غلظت آگار در محیط کشت می توان میزان این پدیده را کاهش داد. لذا جهت بررسی تاثیر این دو عامل بر میزان تکثیر و پدیده شیشه ای شدن میخک (Dianthus caryophyllus L) رقم Skimo Mogr، آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با دو فاکتور غلظت آگار (0، 8، 10 و 12 گرم در لیتر) و نسبت آمونیوم به نیترات (1:2، 1:4 و 1:6) با 10 تکرار انجام شد. در این بررسی، ریزنمونه های جوانه جانبی در محیط کشت MS حاوی 1 میلی گرم در لیتر BA و 0/1 میلی گرم در لیتر NAA همراه با تیمارهای مختلف (غلظت های متفاوت آگار و نسبت های مختلف نیترات به آمونیوم) کشت گردیدند. نتایج نشان داد که نسبت آمونیوم به نیترات تاثیر معنی داری بر میزان پرآوری و درصد شیشه ای شدن ریزنمونه ها داشت. با کاهش نسبت آمونیوم به نیترات میزان پدیده شیشه ای کاهش و تعداد شاخساره باززایی شده افزایش یافت. همچنین اثر غلظت آگار نیز بر میزان باززایی و پدیده شیشه ای شدن معنی دار بود بطوریکه با افزایش غلظت آن از 0 به 10 گرم در لیتر، تعداد شاخساره باززایی شده افزایش یافت و پس از آن روند کاهشی از خود نشان داد. زیرا افزایش غلظت آگار باعث محدودیت در جذب مواد غذایی توسط گیاه می شود. در ارتباط با میزان شیشه ای شدن نیز افزایش غلظت آگار از 0 به 12 گرم در لیتر باعث کاهش میزان پدیده شیشه ای شدن شد. بنابراین با درنظر گرفتن میزان شاخه زایی و پدیده شیشه ای شدن، برای بدست آوردن بیشترین شاخه طبیعی، غلظت 10 گرم در لیتر آگار همراه با نسبت 1:6 آمونیوم به نیترات توصیه می شود.

Keywords:

میخک , نسبت نیترات به آمونیوم , آگار , شیشه ای شدن