سید شهاب موسوی - دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد رشته محیط زیست، گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان.
برزان بهرامی کمانگر - استادیار گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان.
شهرام کبودوندپور - استادیار گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان.

سنجاب ایرانی (Sciurus anomalus) پستاندار شاخص جنگل های بلوط غرب زاگرس در ایران است. علی رغم اهمیت این گونه جانوری در این جنگ لها، اطلاعات ما از خصوصیات زیست شناسی آن بسیار اندک است. این پژوهش با هدف ارزیابی تنوع انجام گرفت. ( ISSR) ژنتیکی جمعی تهای سنجاب ایرانی در استان کردستان با استفاده از نشانگرهای بین ریزماهوارهای 1 ژنومی از پیاز موی 42 نمونه سنجاب که از سه منطقه تاژان (شهرستان بانه)، ورگول و گوشخانی (مریوان و اورامانات) DNA2 صید شده اند استخراج گردید. از شش آغازگر دی نوکلئوتیدی جهت بسط قطعات بین ریزماهوار های استفاده گردید که سه آغازگر از آنها به دلیل تعداد باند و چند شکلی بیشتر برای اجرای این طرح مورد استفاده قرار گرفتند. سه آغازگر انتخاب شده89 % را نشان دادند. با استفاده از اطلاعات / در مجموع 56 باند تولید کردند که 50 باند پلیمورف با درصد پلیمورفیسم 28 ،(0/334±0/ حاصل میانگین (± انحراف معیار) تنوع ژنی برای سه جمعیت تاژان، ورگول و گوشخانی به ترتیب ( 16600 ) به دست آمد. کمترین فاصله ژنتیکی بین جمعی تهای ورگول و گوشخانی و /2544±0/ 0/262±0/2148 ) و ( 2133 ) بیشترین فاصله ژنتیکی بین جمعی تهای تاژان و گوشخانی بر اساس روش نا اریب نئی تعیین گردید. الگوی فاصله ژنتیکی درجمعی تهای مورد بررسی مطابق با فاصله جغرافیایی جمعی تهای مورد بررسی می باشد. مطالعات تکمیلی با سایر نشانگر ها و در مقیاس جغرافیایی بزرگ تر برای مطالعات آتی توصیه می شود.

تنوع ژنتیکی، سنجاب ایرانی، نشانگرهای بین ریزماهوارهای، فاصله ژنتیکی، استان کردستان