یاسر پیری کشتیبان - دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز
بابک عبدالهی مندولکانی - دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه
رضا درویش زاده - دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز
مراد جعفری - استادیاران گروه زراعت و اصلاح نباتات

رتروترنسپوزون ها عناصر رایج در ژنوم گیاهان می باشند که فراوانی، توزیع وسیع، یکنواختی و قابلیت جابجایی آنها، استفاده از آنها را به عنوان نشانگرهای مولکولی اید هآل می سازد. به منظور تشخیص وقایع درج رتروترنسپوزونها در ژنوم یونجه و همچنین بررسی تنوع درون و بین جمعیتی 8 جمعیت ( 80 ژنوتیپ) یونجه زراعی از آغازگرهای منفرد و ترکیبات آغازگری مبتنی بر خانواده های رتروترنسپوزونی Tms1 Ret1از LORE1 ،Medicago Sativa و LORE2 از Lotus Japonicus و Tps12a و Tps 19 از Pisumsativum استفاده شد. در کل با استفاده از 10آغازگر IRAP 66مکان چند شکل در بین جمعی تهای مورد مطالعه تولید شد تجزیه کلاستر به روش UPGMA بر اساس ضرایب فاصله ژنتیکی نی جمعی تها را در 3 خوشه اصلی گرو هبندی کرد. فاصله ژنتیکی بین جمعی تها از 0.063 (قر هیونجه ملک کندی و ترکیه ساکوئل) تا 0.151 ( ترکیه ساکوئل و آذربایجان اوردوبار) متغیر بود و میانگین آن0.11 بود. میزان تنوع ژنتیکی درون جمعیتها (% 90 )در مقایسه با بین جمعیتها (% 10 ) زیاد بود که بیانگر عدم تفاوت آشکار در بین جمعی تهای مورد مطالعه است. میانگین هتروزیگوسیتی در جمعیتهای مورد مطالعه از 0.208 0 (جمعیت همدانی) تا 0.261 (جمعیت قره یونجه ملک کندی) متغیر بود و میانگین آن برابر 0.238 بود. نتایج نشان داد که نشانگر های مبتنی بر خانوادههای رتروترنسپوزونی از L. Japonicus و P. Sativum که از خویشاوندان نزدیک M. sativa هستند می توانند به عنوان نشانگر مولکولی در یونجه مورد استفاده قرار گیرند.

یونجه، رتروترنسپوزون Tms1Ret1، نشانگرهای IRAP، تجزیه واریانس مولکولی