ساسان رحمان پور - دانشجوی کارشناسی ارشد بیوتکنولوژی کشاورزی
سعیده غلام زاده خوبی - دانشجویان کارشناسی ارشد بیوتکنولوژی کشاورزی
بابک عبدالهی مندولکانی - استادیار
مرتضی قدیم زاده - دانشیاران گروه اصلاح و بیوتکنولوژی گیاهی دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه

تخمین تنوع ژنتیکی گیاهان مهم زراعی اهمیت زیادی در اصلاح ارقام تجاری با صفات مطلوب دارد. انواع مختلف ملون (Cucumis melo L.) از منابع مهم غذایی بشر محسوب می شوند که گسترش جهانی دارند. دراین پژوهش تنوع ژنتیکی 11توده بومی و 12 رقم هیبرید ملون با استفاده از 5 ترکیب آغازگری IRAP و 15 ترکیب آغازگری REMAP و 20 آغازگر ISSR بررسی شد. آغازگرهای IRAP ، REMAP و ISSR به ترتیب 262،94 و 311 مکان ژنتیکی با درصد چند شکلی 92/4،94/8و 52/26 تکثیر نمودند. آزمون مانتل بین ماتریس های فاصله IRAP ، REMAP و ISSR معنی دار نبود. تجزیه کلاستر با استفاده از تلفیق داده های حاصل از 3 نشانگر براساس الگوریتم UPGMA و ضریب تشابه Dice ژنوتیپ های مورد مطالعه را در 7 گروه قرار داد. توده شادگانی بیشترین میزان چند شکلی (45/58%) و توده تل کمترین چند شکلی (38/23%) را نشان دادند و میزان چند شکلی ارقام (56/37%) درکل بیشتر از توده ها بود. کمترین فاصله ژنتیکی بین توده های مینو و شادگانی (0/11) و بیشترین فاصله ژنتیکی بین توده زیوری و مینو (0/227) بود که می توان از این توده ها جهت تولید ارقام هیبرید با هتروزیس بالا استفاده نمود. نتایج این پژوهش نشان می دهد که نشانگرهای مبتنی بر رتروترنسپوزون ها بهتر از نشانگرهای ISSR می توانند چند شکلی موجود بین توده ها و هیبرید های ملون را آشکار سازد.

ملون، نشانگرهای مبتنی رتروترنسپوزون، آزمون مانتل، میانگین هتروزیگوسیتی