پرستو رمضانی - پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری
فروغ سنجریان - پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری
فرزانه صابونی - پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری

مورخوش، با نام علم Zhumeria majdae Rech.f. & Wendelbo گیاهی دارویی است که بنابه اهمیت آن در طب سنتی تکثیر این گیاه دارویی بسیار مهم و ضروری بنظر می رسد. تولید کالوس روش سودمندی برای گیاهان دارویی از جهت حفظ ذخایر ژنتیکی و تکثیر این گیاهان، تولید بیشتر متابولیت های ثانویه، تولید بیوماس و فراهم آوردن زمینه ی تحقیق برای دیگر مقاصد بیوتکنولوژیکی می باشد. با توجه به اهمیتی که این گونه در درمان برخی از بیماری ها دارد و همچنین بدلیل اعلام گونه ی با ارزش در معرض خطر، در این تحقیق، القاء کالوس از گیاه دارویی مورخوش به عنوان یکی از مقدمات تکثیر و تولید این گیاه مورد نظر بود. بدین منظور آزمایشی با فاکتورهای اکوتیپ (سیرجان و بندر عباس) منشا ریز نمونه (ریشه،ساقه و برگ) غلظت های مختلف هورمونی 2,4D ، Kinetin ، NAA و BAP به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در 3 تکرار اجرا گردید. از بخش های مختلف گیاه جهت القاء کالوس در محیط کشت پایه MS حاوی غلظت های مختلف هورمونی 2,4D ، Kinetin ، NAA و BAP استفاده شدو میزان سرعت کالوس زایی بررسی گردید و نتایج حاصل بوسیله برنامه spss مورد بررسی قرار گرفت. طبق آنالیز آماری انجام شده بیشترین میزان کالوس زایی در غلظت BAP (2میلی گرم در لیتر) و NAA (ا2 میلی گرم در لیتر) مشاهده شد.

مورخوش، کالوس زایی، هورمون