زینب رضی کاظمی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی شیمی، صنایع غذایی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
محمد پور کاظمی - موسسه تحقیقات بین المللی تاسماهیان دریای خزر، رشت
ابوالحسن علوی - عضو هیئت علمی رشته مهندسی شیمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
محمود محسنی - موسسه تحقیقات بین المللی تاسماهیان دریای خزر، رشت

به منظور تعیین ارزش غذایی و دارویی کبد فیل ماهی دریای خزر و مقایسه آن با نمونه های پرورشی، 8 نمونه کبد از فیل ماهیان بالغ جمع آوری و مقادیر ویتامین E، پروفیل اسیدهای چرب، چربی کل، پروتئین، فسفر، خاکستر و رطوبت با استفاده از روش های استاندارد اندازه گیری شد. میزان آلفا توکوفرول ویتامین E (mg/kg)، در نمونه پرورشی و وحشی به ترتیب ( 21 / 0 ± 04 / 0 ، 1 ± 05 / 1 ) و مقادیر EPA و DHA به ترتیب ( 63 / 0 ± 02 / 1،48 / 2 ± 8 / 3 ) و ( 76 / 0 ± 9 / 1،58 / 0 ± 88 / 2 ) بود. از20 متیل استراسیدهای چرب (C12 الی C22) در 7 مورد اختلاف معنی دار (P≤0.05) مشاهده گردید. بغیر از چربی کل (7 / 1 ± 75 /8) سایر پارامترهای اندازه گیری شده درنمونه های پرورشی پروتئین(93/ 2 ± 79 /18)، فسفر (7/ 0 ± 72 / 0)، خاکستر(08 / 0 ± 36 / 1 ) و رطوبت ( 68 / 0 ± 1 / 72 ) از نمونه های وحشی با چربی کل(09 / 4 ± 85 /5 1)، پروتئین( 84 / 3 ± 06 / 11 ) فسفر( 15 / 0 ± 57 / 0)،خاکستر ( 013 / 0 ± 26 / 1 ) و رطوبت ( 56 / 6 ± 36 / 62) زیادتر بود. با توجه به مقادیر مطلوب امگا 3 اندازه گیری شده در کبد فیل ماهی که حتی بیشتر از خاویار پرورشی مطالعات قبلی بود. می توان ازکبد جهت مصارف دارویی و تولید کپسول های حاوی ویتامین E ، امگا3 استفاده نمود.

کبد، فیلماهی، دریای خزر، ویتامینE