عصمت ثمره - دانشجوی کارشناسی ارشد بیوشیمی، دانشگاه سیستان و بلوچستان
مریم شمشادی نژاد - دانشجوی کارشناسی ارشد بیوشیمی، دانشگاه سیستان و بلوچستان
جعفر ولی زاده - عضوهیات علمی، مرکز پژوهشی گیاهان دارویی و زینتی، دانشگاه سیستان و بلوچستان
مریم بیگمی - معاونت غذا و دارو، دانشگاه علوم پزشکی زاهدان

هدف از این تحقیق بررسی ترکیبات فیتوشیمیایی در کالوس های حاصل از گیاه دارویی مسواک و مقایسه کمی آن با نمونه های برگ و ریشه گیاه کامل بود. بذور گیاه مسواک از منطقه رمین شهرستان چابهار جمع آوری و در گلخانه کشت گردید. پس از گذشت حدود3 ماه نمونه برگ برای القاء کالوس و بررسی های فیتوشیمیایی به همراه ریشه مورد استفاده قرار گرفت. به منظور القاء کالوس، ریزنمونه های برگ در محیط کشت پایهMS حاوی 2میلی گرم در لیتر D-4،2 و 0/5 میلی گرم در لیتر BA ، ا0/8 % آگار و 5/8=pH کشت گردید. پس از گذشت2 ماه نمونه های کالوس و نمونه برگ و ریشه مورد بررسی فیتوشیمیایی قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد که گیاه دارویی مسواک دارای ترکیبات پلی فنلی، آنتوسیانین، فلاونوئید، پروتئین و کربوهیدرات می باشد. کالوس های حاصل دارای بیشترین مقدار محتوای پروتئینی( D.Wmg/g ا2/20+19/78درصد) در مقایسه با نمونه های ریشه وبرگ بودند. دراین میان بیشترین مقادیر ترکیبات آنتوسیانین (μmol/g D.W ا1/09+4/54 ) در ریشه و فلاونوئید(0/52+2/81 درصد) در برگ مشاهده شد. هر سه نمونه کالوس، برگ و ریشه در گیاه دارویی مسواک حاوی ترکیبات فنلی بوده و درعین حال اختلاف معنی داری بین مقادیر آن مشاهده نگردید( 0 / 05 > p ). به طور کلی نتایج این تحقیق نشان داد که گیاه دارویی مسواک حاوی ترکیبات موثر، دارویی و بویژه ترکیبات با خاصیت آنتی اکسیدانی است. علاوه براین تولید این ترکیبات در شرایط درون شیشه ای نیز مورد تایید قرار گرفت.

کالوس، فیتوشیمیایی، درون شیشه ای ، گیاه مسواک