فرانک مشبکی اصفهانی - کارشناس ارشد بیولوژی و بیوتکنولوژی خاک، دانشگاه علوم و تحقیقات فارس
شاهدک مشبکی اصفهانی - کارشناس آمار، دانشگاه اصفهان
حسین بشارتی - استادیار، رییس موسسه تحقیقات خاک و آب کشور

فسفر از عناصر ضروری و پرمصرف و محدود کننده ترین عنصر بعد از نیتروژن برای گیاه است. شرکت در واکنش های انتقال انرژی، فتوسنتز، تبدیل قند به نشاسته و انتقال خصوصیات ژنتیکی در گیاه از نقش های کلیدی فسفر در گیاه است، همچنین فسفر باعث زودرسی در گیاه، کاهش رطوبت دانه و بهبود کیفیت محصول می شود. کمبود فسفر نه تنها برمیزان رشدتاثیر می گذارد، بلکه روی تشکیل گل، بذر، میوه، ماندگاری وکیفیت آن نیز موثر است. از سوی دیگر، منابع معدنی اقتصادی فسفات در جهان روبه اتمام است و مصرف کودهای شیمیایی فسفاته نیز باعث تخریب ساختار فیزیکی و شیمیایی خاک شده و خسارات جبران ناپذیری به محیط زیست واردمی کند. مصرف کودهای زیستی موجب کاهش مصرف کودهای شیمیایی و خسارات ناشی از آنها شده و منجر به حفظ محیط زیست، حاصل خیزی زمین های کشاورزی و عملکرد زراعی بیشتر و بهتر گیاهان می شود. لذا در این تحقیق اثر کاربرد کودهای بیولوژیک تهیه شده از باکتری های سودوموناس پوتیداسویه p13و پانتواآگلومرانس سویه p5 و کودهای شیمیایی درتیمار های جداگانه مورد بررسی قرار گرفت. از اهداف تحقیق استفاده از پتانسیل ارگانیسم های مفید خاکزی به منظور تولید حداکثر محصول در ضمن توجه به بهبود کیفیت خاک وایمنی محیط زیست می باشد. این آزمایش درقالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار انجام شده ونتایج این تحقیق حاکی از آن است که میزان فسفر درتیمارهای تلقیح شده با سودوموناس پوتیداو پانتوا آگلومرانس افزایش یافت؛ به طوریکه تیمار p100B بیشترین میزان فسفر را داشته است(P نمایانگر کود شیمیایی و B نمایانگر سودوموناس پوتیداو پانتواآگلومرانس می باشد)، همچنین استفاده از کودهای بیولوژیک به همراه کودشیمیایی می تواند موجب افزایش وزن تر وخشک بوته ها، ارتفاع بوته ها، میزان کلروفیل در برگ و میزان عناصر ماکرو و میکرو (Fe،P،Zn،N) جذب شده توسط ریشه گیاه شود. و اثر متقابل کود بیولوژیک و کودشیمیایی برمقدار عناصر موجود دراندام هوائی گیاه در سطح 5% معنی دار بود.

سودوموناس پوتیدا، پانتواآگلومرنس، فسفر؛ خیار