مریم علی نژآد - دانشجوی کارشناسی ارشد اصلاح نباتات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
نادعلی بابائیان جلوه دار - به ترتیب استادو استادیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
نادعلی باقری - به ترتیب استادو استادیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

گاو زبان یکی از گیاهان دارویی معروف می باشد، که از گذشته های دور در طب سنتی موارد استفاده فراوان داشته است. تولید و کشت کالوس در گیاهان دارویی یکی از راه های تولید متابولیت های ثانویه است لذا بررسی کالوس دهی دارای اهمیت می باشد. این تحقیق جهت بررسی کالوس دهی و مدت زمان تا کالوس دهی در گاو زبان، به صورت آزمایش فاکتوریل در محیط کشت MS و در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با 3 تکرار انجام گردید. فاکتورهای آزمایش شامل نوع رقم ( ایرانی Echium amoenum و اروپائیBorago officinalis) نوع ریز نمونه (برگ، دمبرگ، ناحیه مریستمی، ساقه) ترکیبات هورمونی NAA( در سه سطح 0، 1/5 و 2 میلی گرم در لیتر) و Kin (در چهار سطح 0، 0/2، 0/4، 0/6 میلی گرم در لیتر) می باشند. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که گاو زبان اروپائی (34/59-Y درصد) نسبت به رقم ایرانی (30/15- Y درصد) کالوس دهی بیشتری دارد. در هردو ارقام مورد مطالعه، ریز نمونه دمبرگ بیشترین و ساقه کمترین کالوس راتولید نمودند. نوع رقم وریز نمونه روی مدت زمان تا کالوس دهی اثر معنی داری ندارند. در این آزمایش، ترکیب هورمونی NAA +0.6 mgl-1 Kin MS+1.5 mgl-1 بیشترین درصد کالوس دهی و MS+2mgl-1 NAA+0.6mgl-1Kin کمترین مدت زمان تا کالوس دهی را داشتند.

گاو زبان، درصد کالوس دهی، مدت زمان تا کالوس دهی