سیدمهدی بین هاشمیان - استادیار بخش گیاه پزشکی موسسه تحقیقات مرکبات کشور ، رامسر
مهرشاد زین العابدینی - استادیار بخش ژژنومیکس پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران
مریم زنگنه - دانش آموخته کارشناسی ارشد بیماری شناسی گیاهی
مرتضی گل محمدی - استادیار بخش گیاه پزشکی موسسه تحقیقات مرکبات کشور ، رامسر

نحوه تکثیر مرکبات، پیوند ارقام مختلف روی گیاهچه بذری است . انتشار عوامل ویروسی و شبه ویروسی از این طریق از درختان منبع پیوندک به نهال های تولیدی به راحتی امکان پذیر می سازد . عمده ارقام تجاری مرکبات موجود در ایران از کشورهای متعدد با درجات مختلف از نظر رعایت مسائل بهداشت گیاهی به کشور وارد شده اند . به دلیل ضعف سیستم توزیع نهال عاری از ویروس ، امکان الودگی باغات تجاری مرکبات کشور متصور است . به علاوه بیمارهای ناشی از ویروئیدها از گیاهی به گیاه دیگر با ابزار باغبانی نیز منتقل می شوند . از این رو امکان آلودگی قطعات تجاری مرکبات که سال ها مورد بهره برداری بوده، بعید نیست . در این بررسی، ویروئید های اگزوکورتیس مرکبات (Citrus exocortis viroid, CEVd) ، کوتولگی (Hop stunt viroid, HSVd) ، تاخوردگی برگ مرکبات (Citrus bent leaf viroid, CBLVd) و کوتولگی مرکبات (Citrus dwarfing viroid, CDVd) در درختان انتخابی 4 قطعه تجاری با کمک RT-PCR ردیابی شدند . بر اساس توزیع درختان آلوده و غیرآلوده و پروفیل ویروئیدی در گیاهان آلوده، منشا آلودگی درختان در قطعه مکزیکن لایم ، تکثیر از درختان مادری آلوده و در قطعات لیمو شیرین ، گریپ فروت و لیسبون لمون، انتشار آلودگی به طریق مکانیکی تشخیص داده شد .

ویروئید، دزفول، RT-PCR