اردشیر کاوسی - کارشناسی ارشد مهندسی معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد
شیوا رضایی - کارشناسی ارشد مهندسی معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد
پرویز بیات - استادیار دانشگاه آزادشهرکرد و مدیرگروه کارشناس ارشد معماری
محسن ابوطالبی اصفهانی - استادیار دانشکده حمل و نقل دانشگاه اصفهان

معماری برجای مانده از نسل های گذشته، حاکی از تأثیر نیروهای اقلیمی در شکل دادن به فضاهای سکونتی است و بیانگر این مطلب است که به اقلیم به مثابه یک موضوع اساسی ساختمانی محیطی نگریسته است. استفاده از منابع پایدار و تجدیدپذیر همانند باد در ساختار و کالبد بناهای سنتی نقشی کلیدی و مهم می باشد که نتایجی من جمله رویکرد معماری هماهنگ با طبیعت را داشته است. همچنین مطابق قانون برنامه پنجم توسعه، یکی از محورهای اساسی موضوع امنیت و دفاع ملی، بحث پدافند غیرعامل است، با عنایت به اینکه این بحث از مباحثی است که دانش فنی آن در داخل کشور در حال شکل گیری است. شناخت دقیق تر مفاهیم و جایگاه این مبحث می تواند اقدامی مؤثر در این خصوص باشد. توجه به وجود زمینه تهدیدات بالقوه و خطراتی که امنیت ملی، استقلال و تمامیت ارضی کشور را نشانه گرفته ضرورت عقلی دفاع کاملاض مشهود می باشد. بررسی این عوامل و تهدیدات، هزینه های شهر را هنگام وقوع بحران بسیار کاهش می دهد و زندگی مطلوب تری را برای شهروندان پدید می آورد. از جمله عواملی که شهر را تهدید می کند، به عوامل طبیعی (سیل، زمین لرزه، گردباد، طوفان، رعد و برق، آتش سوزی و ...) و عوامل مخاطرات انسانی (تهاجمات دشمن، آشوب های داخلی و خیابانی)، عوامل اجتماعی، اقتصادی (تحریم و بایکوت)، سیاسی و فرهنگی و فضایی و بسیاری عوامل دیگر می توان اشاره کرد. این پژوهش توصیفی- تحلیلی است و هدف آن، به کارگیری پدافند غیرعامل و ضوابط آن در امنیت شهر سیستان و بلوچستان است. همچنین در این مقاله تأثیر باد و وجود شن های روان بر محیط زیست سیستان مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج بررسی ها نشان داد عملکرد این پدیده موجب آفت محسوسی در فعالیت های اقتصادی شده و ناگزیر تجهیزات امکانات و نیروی انسانی زیادی جهت زدودن رسوب های بادی اختصاص می یابد. تحت چنین شرایطی خسارت زیادی به خطوط ارتباط نهرهای آبرسانی منازل مسکونی سلامت و بهداشت عمومی و ناوگان هوایی وارد می شود. در جهت رسیدن به این هدف به ضرورت درک این موضوع در سطح ملی و منطقه ای و سپس به درک بکارگیری راهبردهای پدافند غیرعامل در سطح شهر پرداخته خواهد شد.

پدافند غیرعامل، امنیت، دفاع، طوفان شن، دشت سیستان