سارا نصری - محقق پژوهشکده تعلیم و تربیت آموزش و پرورش استان کردستان، دانشجوی کارشناسی ارشد رشته معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج

بنابه تعریف، فضای شهری چیزی نیست جز فضای زندگی روزمره شهروندان که هر روز به صورت آگاهانه و یا ناآگاهانه در طول زندگی ادراک می شود. در طراحی و ارزشیابی کالبدهای شهری پایدار، اندیشمندان به نیازهای اولیه انسان ها توجه بسیاری می کنند. این نیازها در کشورهای غربی محدود به برآورده کردن نیازهای فیزیولوژیکی است. اما در گذشته معماری ایرانی- اسلامی نیازهای فیزیولوژیکی ونیازهای مفهومی دو فاکتور اساسی برای هر شهری بوده اند، چیزی که امروزه به ورطه فراموشی سپرده شده است. به باور بسیاری از هنرمندان بارزترین ویژگی شهر اسلامی به منظور برآورده کردن نیازهای مفهومی در تزئینات و نشانه هایی رخ می نماید که در اصطلاح امروزی، به آن گرافیک محیطی می گویند. به دیگر سخن گرافیک محیطی باعث خوانایی و هویت بخشی و به مثابه آن هدایتگر انسان در کالبد شهرهاست و نیز کالبد معماری خود در مقیاس کلان برآورده کننده نیازهای فیزیولوژیکی است. در حقیقت حضور این دو عامل در کنار هم باعث حصول معماری پایدار می گردد. در این نوشتار سعی بر آن است، تفسیر منظر شهری با تأکید بر نشانه ها و تزئینات آن، از سه دیدگاه دانش هرمنوتیک، روش های نشانه شناسی در مقیاس های مختلف و شناخت زبان تجسمی منظر شهر بررسی گردد. به این منظور روش تحقیق تاریخی- توصیفی مناسب می باشد.

معماری ایرانی- اسلامی، تزئینات، گرافیک محیطی، هرمنوتیک