امید عطایی - کارشناس ارشد معماری
فرشاد یخچالی دهکردی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری
صادق زمانی - مدرس دانشگاه

شناخت سبک های معماری بومی در گرو شناخت دانش بومی نیاکان ما برای رسیدن به اصولی است که به دنبال هم زیستی با طبیعت نیاز به مصرف انرژی را نیز به حداقل ممکن می رسانند. به بیان دیگر آنها بانزدیک کردن سطح توقعات آسایش و بهره مندی از پتانسیل های موجود در طبیعت و همسو شدن با ظرفیت های اکوسیستم موجود به این امر مهم دست یافتند که لازمه شناخت سبک معماری بومی و دیدگاه های متولیان آن را ضرورت می بخشد. روش کار، مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و میدانی با رویکردی توصیفی و کاربردی از الگو بافت مسکن روستای مورد نظر است که در این راستا روستای کوهپایه ای اقشار به عنوان مورد مطالعاتی، انتخاب و مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج پژوهش به ارائه سازوکارهای تعامل انسان با محیط طبیعی می پردازد. و با استفاده از متغیرهای زیر در لایه های بافت شناسی و اقلیم مسکن بومی ویزگی های شکل گیی مسکن روستایی و را با تکیه بر اصول معماری پایدار (بومی) ارزیابی می نماید. و همچنین در نتیجه به ارائه نکاتی چند در برابر چالش ها و راه کارهای حفظ و احیاء آن می پردازد. «دانش بومی سازگار با محیط طبیعی که در معماری این مناطق به خوبی قابل مشاهده است تأکید دارد. در این راستا سازمان یافتگی یک روستای اصیل یا اصول معماری پایدار محقق می گردد. که البته با نادیده گرفتن این اصول و ارزش ها شاهد تغییر هویت ساختار بومی بافت روستایی، خواهیم بود. که امروزه با ساخت و سازهای غیر اصولی و ناهماهنگ و بیگانه با بافت روستا نیازمند آموزش و ارتقاء مهارت های بومی سازی نیروی محلی و نظارت کارشناسان بومی و متعهدی هستیم تا رسیدن به این ویزگی ها محقق گردد. این مقاله سعی بر آن دارد که با شناسایی اصول پایدار ضمن تأکید به اهمیت موضوع این سوال را نیز مطرح نماید که آیا اقدامات اجرایی برای حفظ مسکن روستا عمرانیست یادرجهت نابودیست؟ چه میزان در حفظ و احیاء هویت بومی روستاهایی که ریشه در خاک این سرزمین دارند موفق بوده ایم.

روستای کوهپایه ای، معماری پایدار، بافت روستا