محمد مهدی رضایی - دانشجوی دکتری رشته برنامه ریزی درسی دانشگاه شیراز
ولی احمد کرماج - دانشجوی دکتری رشته برنامه ریزی درسی دانشگاه شیراز
رضا مظاهری - دانشجوی دکتری رشته برنامه ریزی درسی دانشگاه شیراز
امید سلیمانی بالاوی - دانشجوی دکتری رشته برنامه ریزی درسی دانشگاه شیراز

برنامه درسی طرح و نقشه یادگیری است. بین یادگیری و برنامه درسی رابطه ای بسیار نزدیک وجود دارد که تفکیک این دو، متصور نیست. زمانی که قصد تغییر رفتار در گروهی از فراگیران را داریم، قبل از هرچیز، باید هدف های یادگیری را تعیین کنیم و به طور دقیق مشخص سازیم که قرار است فراگیران به چه حد از یادگیری برسند. برنامه درسی به عنوان یک راهنما جهت انجام فعالیت های فرآیند آموزش تدوین می شود که مراحل مختلفی را در بر خواهد گرفت. ابتدا نیازسنجی صورت می پذیرد و پس از آن اهداف مشخص خواهد شد و سپس محتوا و مجموعه ای از تجارب و فعالیت های یادگیری و راهبردهای یادگیری از پیش تعیین می شوند و به صورت رسمی در کتاب ها و سایر رسانه ها اجرا شده و مورد ارزشیابی قرار می گیرند. در این میان تجاربی وجود دارند که در تدوین برنامه درسی به آن ها توجه نمی شود، اما دانش آموزان و دانشجویان در طی فرآیند آموزش و یادگیری، آنها را یاد گرفته و تجربه می کنند. این مقاله سعی در شناخت و معرفی ماهیت، کارکرد و جایگاه برنامه درسی در نظام آموزش عالی و تبیین آن از منظر رویکردهای سیستمی چهارگانه دارد. لذا درآغاز ضمن بیان ماهیت برنامه درسی، و تعاریف و مفاهیم آن، برنامه درسی با رویکرد سیستمی مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

برنامه درسی ، یادگیری ، نظام آموزش عالی ، رویکردهای سیستمی