میرمنصور ذاکری - کارشناس سازه شرکت مهندسی مشاور مهاب قدس تهران
محمدتقی احمدی - دانشیار دانشکده مهندسی عمران- دانشگاه تربیت مدرس تهران

یکی از پدیده هایی که اهمیت بسیار زیادی به لحاظ پایایی و یکپارچگی بتن و از سوی دیگر از نظر زیبایی ظاهری سازه دارد ترک می باشد. بوجود آمدن ترک در بتن بدلیل اندرکنش آن با عوامل و شرایط محیطی ( اعم از درونی و بیرونی ) است.وجود ترک در سدهای بتنی ساخته شده و در دست بهره برداری ممکن است پایداری سد را به خطر اندازد و بهره برداری از آن را مختل سازد .جهت علاج بخشی و ترمیم ترک بایستی ابتدا علت و ماهیت ترک را شناخت سپس در صور ت لزوم , راهکار مناسب علاج بخشی را اجرا نمود.وجود ترکی قدیمی در پایه ۱۸ سد سفیدرود که قابل رویت از گالری سراسری سد می باشد , موجب نگرانی بهره برداران شده است . این موضوع بویژه پس از زلزله سال ۱۳۶۹ منجیل و افزایش مقدار نشت آب اهمیت بیشتری یافته است. در این مقاله به بررسی علل و ماهیت ترک پایه ١٨ سد سفیدرود پرداخته می شود.از آنجا که ترک مزمن بوده و با توجه به مستندات موجود از ابتدای ساخت سد وجود داشته است, لذا با تهیه مدل سه بعدی از پایه ١٨ و کلیه ملحقات آن از قبیل تخلیه کننده تحتانی و گالری سراسری , به همراه پی سنگی , کلیه شرایط محیطی که امکان اعمال آن در سالهای اولیه پس از ساخت سد وجود داشته را در نظر گرفته و با استفاده از برنامه اجزاء محدودANSYS مدل ساخته شده تحلیل گردید .با توجه به نقصان آمار و اطلاعات در سد سفید رود و حتی عدم اطمینان از صحت اطلاعات موجود , دامنه تغییرات وسیعی برای پارامترهای بتن و پی در نظر گرفته شد و تحلیل حساسیت برای محدوده تغییرات پارامترها صورت گرفت.