محمدصادق طاهرطلوع دل - استادیارعضو هیئت علمی دانشکده مهندسی معماری وشهرسازی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی
مرضیه زارع - دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد مهندسی معماری دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی

از پیامدهای نامناسب شهرنشینی صنعتی جهان در توسعه شتابان شهرها، ظهور پدیده حاشیه نشینی و آشکار شدن سکونتگاه های غیر رسمی در شهر های بزرگ است. از عواقب این موضوع وجود خانواده های غیر رسمی ناپایدار می باشد، که از جمله موضوعات معضل آفرین در همه کشورها خصوصا جهان سوم محسوب می شود. ایفای نقش مؤثر فرهنگی در عرصه های مختلف جامعه و تاثیرگذاری جایگاه ویژه آن در پایداری واحد خانواده به نوعی بهترین دفاع غیرعامل در مواجهه با بحران های اجتماعی است که، عوامل مورد بررسی در این بحث می باشند. در این مقاله سعی شده با استفاده از روش تحلیل اسنادی، ضمن جمع آوری اطلاعات و واکاوی داده های مورد نیاز، مطلب پایداری شهرنشینی در کنار زاغه نشینی غیررسمی وارسی گردد. براساس تحلیل یافته های حاصله؛ مهمترین عامل تحقق خانواده های غیر رسمی، در واقع عدم ارتقاء فرهنگی این واحدهای اجتماعی است. حاشیه نشینان از فضای حاکم بر جامعه و اجتماع خود رضایت چندانی ندارند و از احساس تعلق اجتماعی پایینی برخوردارند. برای مداخله می توان با بهبود زیرساخت های فرهنگی و تامین امکان آموزش مناسب هنجارهای اجتماعی؛ با اولویت اصلاح وضعیت زندگی و تامین سکونت مناسب حاشیه نشینان به منظور برقراری پایداری اجتماعی به عنوان راهکار پدافند غیرعامل اقدام نمود

حفاظت فرهنگی ، دفاع غیرعامل ، سکونتگاه غیررسمی ، چالش خانوارهای ناپایدار