جلال حامدی قولقاسم - کارشناسی ارشد گروه اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی واحد
بهزاد صادق زاده - استادیار و کارمند موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور،
ناصر محبعلی پور - استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد
محمد باباولیلو - کارشناسی ارشد گروه حشره شناسی دانشگاه آزاد اسلامی

خشکی و کمبود فسفر در خاکهای زراعی محدودیت عمدهای در تولید غلات از جمله جو در شرایط دیم بوده که باعث کاهش عملکرد و کیفیت محصول میگردد. به منظور بررسی تنوع ژنتیکی و گروهبندی ژنوتیپهای مختلف جو از نظر جذب فسفر در شرایط دیم سردسیری در سال 0931 آزمایشی در موسسه تحقیقات دیم کشور مراغه به صورت مزرعهای و با طرح لاتیس مربع به اجرا در آمد. تجزیه واریانس صفات با استفاده از طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی انجام شد. از تجزیه خوشهای نیز برای گروه بندی ژنوتیپها استفاده گردید. مواد آزمایش 011 لاین جو زراعی مشتمل بر مواد بانک ژن، ارقام دیم اصلاح شده و ارقام محلی بود. از صفات فیزیولوژیک غلظت و محتوای فسفر در بوته و بذر( و زراعی )عملکرد، بیوماس، وزن هزار دانه، طول سنبله، تعداد سنبله بارور، شاخص برداشت اندازهگیری به عمل آمد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد اختلاف آماری معنیداری بین ژنوتیپها برای کلیه صفات مورد مطالعه در آزمایش وجود دارد. دامنه تغییرات زیادی بین ژنوتیپها برای کلیه صفات اندازهگیری شده وجود داشت. بر اساس تجزیه خوشهای ژنوتیپها به چهار گروه در صفات مورد مطاله تقسیم شدند. نتایج این تحقیق، ضمن آشکار کردن وجود تنوع ژنتیکی برای جذب فسفر و صفات زراعی، میتوان با استفاده از گروهبندی به ژنوتیپهایی با فسفر زیاد به خصوص در بذر و در شرایط دیم دست یافت.

تنوع ژنتیکی، جذب فسفر، محتوای فسفر، غلظت فسفر، صفات زراعی