نفیسه ترکمانزاد - کارشناسی ارشد سازه های آبی، دانشگاه ارومیه
بایرامعلی محمد نژاد - استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه ارومیه
جواد بهمنش - استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه ارومیه

در بسیاری از مواقع با ورود سیلاب به مخازن سدها، جریان های گل آلود در کف مخزن ایجاد می شوند. این جریان یکی از عوامل رسوبگذاری و کاهش ظرفیت آب مخازن و عمر مفید سدها می باشد. گشودن دریچه های تحتانی سد روش متداول تخلیه این جریان ها و حفظ حجم مفید مخزن می باشد. در این تحقیق، پیشروی جریان گل آلود در مخزن سد سفیدرود و میزان تاثیر دریچه های تحتانی سد بر تخلیه جریان گل آلود در سناریو های مختلف با استفاده از مدل Mike3 مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که با در نظر گرفتن ورود سیلاب به مخزن به صورت همزمان در ابتدای شاخه های قزل اوزن و شاهرود، جریان گل آلود از طریق شاخه شاهرود زودتر به بدنه سد رسیده و زمان گشودن دریچه های تخلیه تحتانی را تعیین می کند. همچنین با توجه به پارامتر های راندمان تخلیه رسوب، نسبت وزن رسوبات خروجی از مخزن به حجم آب خروجی و وجود آب کافی در مخزن برای خروج جریان گل آلود در هر سناریو، می توان عملکرد بهینه دریچه های تخلیه تحتانی سد را تعیین کرد.

رسوبگذاری مخازن، جریان گل آلود، Mike3 ، سد سفیدرود، دریچه های تخلیه تحتانی