علیرضا پاینده - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی محیط زیست سواحل، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران،
ناصر حاجی زاده ذاکر - دانشیار دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران
محمد حسین نیک سخن - استادیار دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران

خور موسی بزرگترین خور خلیج فارس است که در شمال غربی آن قرار گرفته و موقعیت استراتژیک آن منجر به ایجاد مجموعه عظیمی از صنایع و بنادر در سواحل آن شده است. بدلیل استقرار این مراکز در سواحل خور موسی این منطقه در معرض ورود حجم بالایی از آلودگی از جمله آلودگی حاصل از پساب پتروشیمی قرار دارد. خور موسی یک خور ماکروتایدال است که جریانات غالب در آن حاصل نیروهای جذر و مدی هستند و انتقال آلودگی در این خور نیز تابع همین جریانات میباشد. در این تحقیق هیدرودینامیک خور موسی با استفاده از داده های میدانی تراز جذر و مدی و به کارگیری مدل Mike3 به صورت سه بعدی شبیه سازی شده و سپس پخش و انتقال آلودگی حاصل از پساب صنایع پتروشیمی واقع در خور زنگی در زمان های مختلف مورد بررسی قرار گرفت. پس از کالیبراسیون مدل، خروجی تراز سطح آب همخوانی مناسبی با داده های اندازه گیری موجود داشته و مدلسازی موفق به شبیه سازی جریانات در منطقه مطالعاتی گردید. بنابر نتایج مدلسازی حد اکثر سرعت جریانات 1/2 متر بر ثانیه در نواحی عمیق و نزدیک کانال اصلی مشاهده گردید.نتایج مدلسازی انتشار آلودگی همچنین نشان دادند که خورهای غزاله و احمدی با خطر بیشتری در مقابل آلودگی های ناشی از ورود پساب صنایع پتروشیمی روبرو میباشند. کاهش آلودگی در مناطق فوق الذکر بررسی و نتایج نشان داد که افزایش تبادلات حجمی در خور زنگی که مسیر ورودی آلودگی به خورهای غزاله و احمدی میباشد، موجب کاهش آلودگی در این خورها خواهد شد.

خور موسی، جریانات جذر و مدی، Mike3 ، انتقال آلودگی، مدلسازی هیدرودینامیک