بررسی آزمایشگاهی اثر متقابل جریان سرریز جانبی مستطیلی شکل و انتقال رسوب در کانالهای با بستر متحرک

سرریزهای جانبی از مهمترین سازه های هیدرولیکی است که برای انحراف آب از یک کانال اصلی در سیستم های آبیاری و زهکشی، انتقال و توزیع آب و همچنین کاربردهای محیط زیست مورد استفاده قرار می گیرد. در این تحقیق وضعیت هندسه بستر شکل گرفته در امتداد سرریز جانبی مستطیلی شکل در یک کانال مستقیم و در دو حالت با بستر ثابت و بستر متحرک بصورت آزمایشگاهی مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت. آزمایشات بر روی کانالی با عرض 9، 0 متر، طول 10 متر، سرریز مستطیلی شکل با طولهای 0،4،0،6 و 0،2 متر، شیب طولی کانال 0،001 و ارتفاع سرریز جانبی 0،08 متر صورت گرفت. دو معادله برای برآورد ضریب دبی سرریز در حالت کانال با بستر متحرک با استفاده از روش های همبستگی خطی و غیرخطی چندگانه توسعه داده شد و نتایج آن با نتایج آزمایشگاهی مورد مقایسه قرار گرفت که همبستگی خوبی را نشان می دهد. همچنین نتایج بدست آمده با نتایج حاصله از آزمایشات در کانال با بستر ثابت مورد مقایسه قرار گرفت. ته نشینی رسوبات در دهانه سرریز جانبی باعث افزایش زبری بستر و در نتیجه افزایش و ایجاد نوسان در سطح آب و تغییر در میزان دبی انحراف و ضریب دبی جریان سرریز میگردد. میانگین افزایش ضریب جریان سرریز در کانالهای با بستر متحرک نسبت به کانالهای با بستر ثابت به ازاء مقادیر ثابت عدد فرود در مقطع بالادست سرریز جانبی 15٪ این مقدار به ازاء مقادیر ثابت نسبت طول سرریز به عمق جریان در مقطع بالادست سرریز جانبی برابر با 25٪ می باشد.

Keywords:

سرریز جانبی , ضریب جریان , کانال با بستر متحرک , انتقال رسوب