محمدرضا کاویانپور - دانشیار دانشکده مهندسی عمران دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی
عبدالمهدی تقوی - کارشناس ارشد مهندسی عمران دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی

در بررسی جریانهای فوق بحرانی روی سرریزها و تنداب ها، در برخی مواقع ناهمواریهایی در سطح جریان مشاهده میگردد که باعث افزایش آشفتگی در پروفیل جریان می شود. یکی از مهمترین الگوهای ناهمواری در سطح جریان، امواج نوسانی می باشند که به صورت برآمدگی نامتعارف در سطح جریان فوق بحرانی پدیدار میشوند. امواج نوسانی در سرریزهای تونلی به صورت پروفیل گرده ماهی در ورودی تونل ایجاد شده و تا انتهای مقطع تبدیل ادامه می یابد. در این تحقیق با مدل سازی عددی مدل هیدرولیکی سرریزتونلی موجود در موسسه تحقیقات آب با نرم افزار FLOW-3D، اصلاح الگوی جریان شکل گرفته مد نظر قرار گرفت. در این مدل، شیب بسترکانال تقرب و تونل ورودی به عنوان پارامتر موثر در نظر گرفته شد. با تغییر شیب کف کانال به صورت تغییر شعاع قائم مقطع ورودی تونل، تاثیر آن بر پروفیل جریان مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بدست آمده که در محدوده زوایای شیب 12/5 تا 3/5 درجه کانال ورودی نسبت به محور تونل در دهانه تونل انجام گرفت، حکایت از کاهش قابل توجه ارتفاع امواج نوسانی در تونل و افزایش یکنواختی سطح آب با کاهش شیب فوق دارد.

سرریز تونلی، امواج نوسانی، تبدیل، گرده ماهی، شیب بستر