سید نصراله موسوی - دانش آموخته سازه های آبی گروه مهندسی آب دانشگاه تبریز
محمد تقی ستاری - استادیار و دانشیار گروه مهندسی آب دانشگاه تبریز
داود فرسادی زاده - استادیار و دانشیار گروه مهندسی آب دانشگاه تبریز

متداولترین روش اندازه گیری دبی جریان در شبکه های آبیاری، استفاده از سازه های هیدرولیکی نظیر سرریزها می باشد. در این تحقیق از 9 مدل آزمایشگاهی سرریز لبه تیز با مقطع U شکل به منظور بررسی تأثیر شعاع دهانه نیم دایرهای و ارتفاع تاج سرریزبر روی ضریب جریان استفاده گردید. براساس داده های مشاهداتی مقادیر ضریب جریان در سرریز مرکب در محدوده 0/55 تا 0/87 تغییر می کردند. جهت برآورد ضریب دبی از مدل درختی M5 استفاده گردید. نتایج نشان میدهد که مدل درختی M5 به عنوان یکی از روشهای داده کاوی در پیش بینی ضریب دبی سرریز عملکرد خوبی داشته ( R=0/987 و RMSE=0/015) و پارامتر h/R از ویژگیهای مؤثر در محاسبه ضریب دبی می باشند. روشM5 روابط ساده خطی، قابل فهم و کاربردی در مدلسازی ارائه میکند و میتواند به عنوان یک روش نسبتاً قابل قبول برای مدلسازی ضریب دبی سرریزهای لبه تیز مرکب مورد توجه قرار گیرد.

ضریب دبی، سرریز لبه تیز مرکب، مدل درختی M5