مرضیه سروری - دانشجوی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران- کرج
محمد رستمی - استادیار پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری - تهران
ابراهیم امیری تکلدانی - دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران-کرج

محل تلاقی شاخه های فرعی با رودخانه اصلی و تغییرات ریخت شناسی ناشی از آن در بین علوم هیدرولیک، رسوب و حتی محیط زیست مورد توجه خاصی واقع شده است. در خصوص شناخت پدیده فرسایش و رسوب در محل تلاقی رودخانه ها کارهای آزمایشگاهی فراوانی صورت گرفته ولی به صورت عددی مطالعه چندانی صورت نگرفته است. هدف اصلی این تحقیق بررسی کارایی مدل FLOW-3D به عنوان یک سه بعدی برای شبیه سازی الگوی جریان، فرسایش و رسوبگذاری در محل تلاقی شاخه های فرعی با رودخانه اصلی می باشد. در این تحقیق از نتایج مدل آزمایشگاهی که به بررسی الگوی جریان و رسوب در محل تلاقی کانال فرعی به عرض 0/15 متر با یک کانال اصلی به عرض 0/5 متر برای دبی های مختلف جریان و دبی رسوب تزریقی یکسان، جهت کالیبراسیون و همچنین ارزیابی دقت مدل FLOW-3D استفاده گردید. بررسی ها نشان داد که با افزایش دبی کانال فرعی، میزان پهنه و عمق رسوبگذاری در کانال اصلی و در سمت ساحلی که کانال فرعی به آن وارد می شود افزایش می یابد. مقایسه نتایج عددی و آزمایشگاهی نشان داد که مدل مذکور با متوسط خطایی حدود 6/3 درصد قادر به شبیه سازی حداکثر عمق رسوبگذاری و با متوسط خطایی حدود 10/9 درصد قادر به شبیه سازی حداکثر پهنه رسوب گذاری در گزینه های مختلف دبی جریان می باشد.

مدلسازی، مورفولوژی ، محل تلاقی، نرم افزار FLOW3D