سیدمسعود موسوی - دانشجوی کارشناسی ارشد سازه های هیدرولیکی - دانشگاه شهید باهنر کرمان
غلامعباس بارانی - استاد بخش مهندسی عمران - دانشگاه باهنر کرمان

ساماندهی سواحل رودخانه ها یکی از مسایل مهم در مهندسی رودخانه می باشد زیرا فرسایش ساحل رودخانه ها یکی از مسائل مهم درمهندسی رودخانه می باشد زیرا فرسایش ساحل رودخانه ها خصوصا در محل خم ها موجب ایجادخسارت های فراوان به اراضی و تاسیسات ساحلی شده و بخش نسبتا زیادی از کل رسوبات انتقالی توسط جریان رودخانه ها را شامل می شود. استفاده از آبشکنها یکی از راههایی است که می تواند در این زمینه مفیدباشد. آبشکنها سازه هایی هستند که برای انحراف جریان آب از ساحل خارجی در رودخانه ها نصب می شوند. در این تحقیق در یک مدل فیزیکی اثر سه نوع آبشکن نفوذ پذیر به دو صورت میله ای (با قابلیت تنظیم بین میله ها) و پره ای (با قابلیت تنظیم فواصل وزاویه پره ها)، نیمه نفوذپذیر و نفوذناپذیر در حفظ پایداری ساحل درخم خارجی یک قوس 90 درجه در یک کانال مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. بدین منظور مدل فیزیکی شامل یک کانال به عرض 73cm و ارتفاع 45cm با طول تقریبی 115m به همراه دو دهنه آبگیر و قوسهای با زوایای 45، 90، 135 و 180 درجه که در دانشگاه شهید باهنر کرمان ساخته شده بود مورد استفاده قرار گرفت. آزمایشها بر روی قوس 90 درجه این مدل فیزیکی انجام شد. نتایج بدست امده نشان می دهد که آبشکنهای نفوذپذیر میله ای با تعداد میله بیشتر (نفوذپذیری کمتر) در حفظ ساحل خارجی قوس موثرتر می باشند. آبشکنها با تعداد میله کمتر (نفوذپذیری بیشتر) سبب کاهش فرسایش در قسمت مرکزی کانال شده و دماغه آبشکن بهتر حفاظت می شود.

پیچانرودها ، آب شکن (groyne) ، آبشکن نفوذپذیر ، کنترل رسوب ، مدل فیزیکی