خسرو محمودزاده - کارشناسی ارشد حقوق خصوصی دانشکده حقوق دانشگاه علامه طباطبائی تهران،
جعفر نظام الملکی - دانشجوی دوره دکتری حقوق خصوصی دانشگاه قم و مدرس دانشگاه شاهد

در قرارداد وکالت مدنی مطابق ماده 678 قانون مدنی موکل می تواند به موجب شرطی،ضمن عقد لازم، حق خود مبنی بر عزل وکیل را اسقاط نماید. اما در خصوص تسری چنینمقرره ای به وکالت دعاوی نص صریحی وجود ندارد. چنانچه مدلول چنین شرطی انتقالگرفتن موضوع دعوا یا سهیم بودن وکیل در موضوع دعوا باشد علی رغم نادرست بودن شرطمذکور، عمل وکیل و وکالت او در این خصوص تخلف انتظامی محسوب می گردد (ماده 35قانون وکالت). در سایر موارد بنا به هر انگیزه ای، نظر به اینکه مقررات وکالت دعاوی (قانونخاص) جنبه آمره داشته و از احکام قانون مدنی که اصولاً جنبه تخییری دارد متمایز بوده؛لذا چنانچه حق عزل وکیل از جانب موکل اسقاط گردد نمی توان از ماده 678 ق.م وحدتملاک گرفت و شرط مذکور را صحیح تلقی نمود. همچنین با درج چنین شرطی بیمحاکمیت وکیل بر موکل بوجود می آید که این خود خلاف مصلت موکل، اصل عدم ولایت ونظم عمومی و اخلاق حسنه است. همچنین اشتراط عدم عزل وکیل مباینت با تکلیف دادگاهدر ارتباط با آثار عزل وکیل(از جمله تأخیر جلسه دادرسی در موارد لزوم) و همچنین حقوقطرف مقابل دعوی دارد.

وکالت دعاوی، وکالت مدنی، قواعد آمره، قانون وکالت