نادر میرزاده کوهشاهی - عضو هیات علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
سیدعلیرضا رضوی آرانی - کارشناس ارشد حقوق

از آنجا که موضوعات حقوقی در زمره امور تخصصی هستند، در بسیاری از مواقع، تأمین حقوق افراد و جامعه در گرواستمداد از اهالی فن و متخصصین آشنا به ضوابط قانونی است. از این رو در فضای حقوقی نظام های مختلف در کنار اشخاصاصیل، افرادی به عنوان وکیل یا نماینده قانونی تعریف شده اند که به نیابت از ایشان در پی احقاق حقوق افراد و یا جامعه می-باشند. نکته اینکه اشخاصی که به نیابت و نمایندگی از اصیل وارد دعاوی می شوند، باید اشخاصی باشند که امکان نمایندگیآنها در قانون پیش بینی شده باشد.بی تردید عام ترین تأسیسی که به موجب آن افرادی به نیابت از دیگران در دادرسی شرکت می کنند وکالت دادگستریاست. درعین حال در کنار وکالت دادگستری، قانونگذار انواع دیگری از نیابت و نمایندگی در دعاوی را شناسایی کرده است.در همین خصوص شایعترین اقسام سمت قانونی در دادرسی ایران بعد از وکالت، نماینده حقوقی و کارشناس حقوقی هستند.بررسی قوانین مربوط نشان می دهد افرادی که با رعایت موازین قانونی به عنوان نماینده حقوقی و کارشناس حقوقی انتخابمی شوند از اختیاراتی شبیه وکیل دادگستری برخوردار هستند. البته عنوان دیگری هم در عمل به نام رابط قضایی دیده میشود که فاقد اختیارات وکیل در دادرسی است. در مقاله حاضر این تأسیسهای شبیه نهاد وکالت دادگستری در سه بند موردواکاوی قرارگرفته اند.

دادرسی، وکیل دادگستری، نماینده حقوقی، کارشناس حقوقی، رابط قضایی